Zima, w Szczecinie szaro, Kresowiacy już myślą o słonecznym przedwiośniu i "Kaziuku" wileńskim. Z ziemi wileńskiej po II wojnie światowej ekspatriowano ok. 200 tys. Polaków na tzw. Ziemie Odzyskane. Do Szczecina przywieźliśmy elementy bogatej kultury i staramy się ją kultywować, chociaż w znikomym wymiarze, gdyż:

"Kraj lat dziecinnych! On zawsze zostanie Święty i czysty..." .

Szczególnym kultem otaczamy św. Kazimierza Królewicza, który urodził się w Krakowie 5 października 1458 r., jako syn króla Kazimierza Jagiellończyka. Z tego powodu Stowarzyszenie Przyjaciół Wilna, Ziemi Wileńskiej, Nowogródzkiej i Polesia "Świteź" jest organizatorem " Wileńskiego Kaziuka", który odbędzie się w dniach 3-4 marca br. w Szczecinie.

Postać św. Kazimierza Królewicza w niezwykły sposób łączy świętość z dobrem, pięknem, cudami, legendami i kulturą Obojga Narodów. Jakaż jest tajemnica jego świętości? Odpowiedź kryje w sobie szkic życiorysu. Wychowywany był pod okiem mądrej i pobożnej matki Jagiellonów, a następnie nauczycieli i doradców: Jana Długosza, św. Jana Kantego i Filipa Kallimacha. Niezwykle uzdolniony, łączył pobożność z ogromną wrażliwością na los poniżonych, uciśnionych, hojny w jałmużnie. Złożył śluby czystości, odrzucił propozycję małżeństwa. Sytuacja polityczna spowodowała, że plany Korony węgierskiej i polskiej spełzły na niczym. Surowy tryb życia, podróże, niepokoje dziejowe i "choroba piersiowa" osłabiły młodzieńczą kondycję Królewicza.

4 marca 1484 r. przeszedł do wieczności, a zwłoki w uroczystym pochodzie złożono do grobowca katedry wileńskiej. Niebawem liczne cuda obrosły w bogatą legendę, a szczególne zdumienie budziło ciało, które zachowało świeżość po przeszło 100 latach.

Świadectwa świętości inspirują kanonizację w 1521 r., lecz świadcząca o tym bulla papieska w dziwnych okolicznościach zaginęła. Dopiero papież Klemens VIII w 1602 r. na nowo potwierdził jej treść i przypisał cześć liturgiczną św. Kazimierzowi. I tak Królewicz, który "widoki kilku bereł zamienił na liliję wyznawcy", został obwołany patronem Polski i Litwy. W 1604 r. uroczyście złożono kamień węgielny pod piękną barokową świątynię w Wilnie pw. św. Kazimierza. Kościół ten jest ulubioną świątynią młodzieży po dzień dzisiejszy. Wilno, miłe sercu marszałka Józefa Piłsudskiego, czarowało i zachwycało wszystkich. Historię chwil podniosłych, uroczystych obchodów narodowych wzbogaciło święto królewskiego patrona - "Kaziuk".

Wspomnienia z lat młodości i regionalnej tradycji skierowują pamięć o 4 marca na uroczystości odpustowe do kościoła św. Kazimierza i prowadzą dalej na plac Łukiski, gdzie kiermasz ludowy "Kaziuk" zachwycał lokalnym kolorytem. Z najdalszych krańców regionu stolarze, cieśle, kowale, garncarze przywozili dzieła swoich rąk. Kobiety wełniane samodziały, lniane płótna, a dzieci kwietne palmy, piekarze smorgońskie obwarzanki i piernikowe serca. Na kiermaszu tłumy, radość, zgiełk, oblegane stragany, kramy, sanie i wózki. Obok smorgońskich obwarzanek - bociany z laleczkami w dziobach, pieski, fujarki, kolorowe motyle, kłapiące drewnianymi skrzydełkami, dzbanki, beczki, dzieże. Gwar rozmów zagłuszały piszczałki, bębenki i walczyki kataryniarzy. Widzów najbardziej przyciągał "uczony niedźwiedź". Serca, z fantazyjnymi napisami "Kocham Cię, Helia", wyrażały symbolicznie serdeczny nastrój.

Program "Wileńskiego Kaziuka" w Szczecinie:

3 marca, o godz. 12.00 - Msza św. w bazylice katedralnej w intencji pokoju oraz Polaków żyjących za wschodnią granicą.

4 marca, o godz. 17.00 - w Teatrze Polskim odbędzie się koncert Zespołu Pieśni i Tańca "Zgoda" z Rudomina. "Teatr Polski" z Wilna przedstawi Ostatni dzień z życia św. Kazimierza wg Kazimiery Iłłakowiczówny, w reżyserii Ireny Litwinowicz.

Zapraszamy, połączmy serca z naszymi rodakami z Kresów, poczujmy wiew historii, który nie zmienił treści słów:

"Ukochana moja Ziemio, na nic Ciebie nie zmienię, z Tobą żyć i umrzeć daj!".