Konferencja, zorganizowana przez Miejską i Powiatową Bibliotekę Publiczną w Kolbuszowej oraz ks. Sławomira Zycha - pracownika naukowego KUL-u, miała miejsce 10 października 2008 r. w siedzibie biblioteki w Czytelni im. dr. Kazimierza Skowrońskiego. Patronat medialny nad konferencją objęła „Niedziela Rzeszowska” oraz „Ziemia Kolbuszowska”.
Kolbuszowa to miasto wyrosłe w cieniu magnackiego pałacu i rodów Lubomirskich, Sanguszków i Tyszkiewiczów. Rody te na trwałe wpisały się w historię miasta, odcisnęły na nim i okolicy swoje piętno, nadały mu charakter centrum administracyjnego i gospodarczego dużej posiadłości feudalnej.
Kolbuszowska konferencja swoją tematyką objęła szeroki krąg tematów i zagadnień z historii Kolbuszowej. Spotkanie otworzyło wystąpienie ks. dr. J. Cebulaka na temat „Kierunków i i celów rozwoju regionalnego Podkarpacia”. Prelegenci przedstawiali problematykę zarówno związaną z przyrodą kolbuszowskich lasów („Różnorodność fauny i flory kolbuszowskich lasów” B. Peret), herbem miasta i powiatu („Herby miasta i powiatu” J. Bardan), powstawania wsi na tych terenach („Lokacje wsi w królewszczyznach Puszczy Sandomierskiej w czasach Zygmunta Augusta” dr A. Januszek-Sieradzka, „Nieznane osady na ziemi kolbuszowskiej w okresie staropolskim” W. Mroczka).
Duży nacisk został położony na dzieje miasta w okresie od XVIII do XX wieku, na życie społeczne, gospodarcze („Życie społeczno-gospodarcze w Kolbuszowej w latach 1772-1914” M. Skowroński, „Kolbuszowa w dobie autonomii galicyjskiej” B. Szafraniec, „Życie gospodarcze i społeczno-kulturalne Sokołowa w okresie przynależności do powiatu kolbuszowskiego 1867-1975” dr B. Walicki) i oświatę („Szkolnictwo średnie w powiecie kolbuszowskim w latach 1944-1975” dr J. Lenart, „Kolbuszowskie Liceum Ogólnokształcące im. Janka Bytnara - szkoła wierna wartościom” A. Ziętek-Salwik, „Biblioteka parafialna w Kolbuszowej w czasach staropolskich” K. Haptaś, „Szkolnictwo podstawowe powiatu kolbuszowskiego w okresie PRL” M. Piórek). Prezentację multimedialną „Jan Paweł II jako patron Gimnazjum nr 2 w Kolbuszowej” przygotowała właśnie ta kolbuszowska szkoła.
Ważnym tematem była także historia Kościoła na tym terenie, stąd podczas konferencji można było wysłuchać prelekcji m.in. „Dzieje parafii Kolbuszowa na tle historii dekanatu miechocińskiego do 1772 r.” (ks. dr T. Moskal), „Dzieje kultu Madonny z Puszczy - Pani Ziemi Kolbuszowskiej” (ks. Ryszard Madej), „Dzieje sanktuarium Przemienienia Pańskiego w Cmolasie” (ks. K. Szkaradek), czy „Dzieje parafii pw. św. Brata Alberta w Kolbuszowej” (I. Fac.).
Niektórzy prelegenci sięgnęli do mało znanych elementów historii ziemi kolbuszowskiej. O „Zagranicznych „przypadkach” księcia Marcina Lubomirskiego (1727-1800)” mówił ks. S. Zych. Natomiast o „Kolbuszowskim epizodzie rabacji chłopskiej 1846 r. i jego echu w dobrach sieniawskich Czartoryskich w świetle wspomnień Karola Druziewicza” opowiadał dr P. Sieradzki z KUL-u, przedstawiona została przez dr. E. Lisa „Gmina żydowska w Kolbuszowej w okresie międzywojennym” oraz „Kolbuszowskie «miasto zmarłych». Epigrafika cmentarza parafialnego” (P. Michno).
Konferencja kolbuszowska była przeglądem wiedzy i materiałów na temat dziejów miasta, ziemi kolbuszowskiej i Kościoła w tym regionie. Zapowiadana publikacja z materiałami z konferencji będzie punktem wyjścia do dalszych dyskusji i prac nad dziejami miasta nad Nilem.