Reklama

Duchowni diecezji chełmińskiej (72b)

Krzewiciel wiary i polskości (II)

Niedziela toruńska 10/2012

Był „zasłużonym bardzo kapłanem, społecznikiem, patriotą” - czytamy w liście kondolencyjnym do siostry ks. kan. Leona Pellowskiego. Autor listu, ks. prof. inf. Franciszek Sawicki, w przedmowie do książki proboszcza z Dźwierzna wyraził podziw dla jego „stylu barwnego i ciepłego, który [budzi] w czytelnikach podziw dla wielkich prawd Objawienia Boskiego”

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Dnia 19 grudnia 1921 r. ks. Pellowski objął w Dźwierznie k. Chełmży parafię pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Tamże odnowił wnętrze kościoła, animował stowarzyszenia religijne, wśród nich bractwa: Żywego Różańca, Adoracji Przenajświętszego Sakramentu i powołał Stowarzyszenie Młodzieży Katolickiej. Jednocześnie nie ustawał w pracy organicznej, organizując mleczarnię, straż pożarną i kółko rolnicze. Był wizytatorem nauki religii w dekanacie chełmżyńskim; na rok przed wojną został jego dziekanem. W 1938 r. otrzymał godność kanonika honorowego Kapituły Katedralnej. Władze Rzeczypospolitej uhonorowały jego pracę dla Ojczyzny Krzyżem Niepodległości, Złotym Krzyżem Zasługi i orderem Polonia Restituta.
„Bóg jest miłością, dobrocią nieskończoną…” - tak rozpoczął cykl książek napisanych w zaciszu dźwierznieńskiej plebanii w latach 1928-32. Opublikował je własnym kosztem w wąbrzeskiej drukarni Władysława Szczuki. Posługę duszpasterską i społeczną łączył bowiem z krzewieniem prawd wiary, czyniąc to, jak sam wyjaśniał, „w przystępny sposób szczególnie dla świeckiej inteligencji, jak i kleru”. W krótkiej opinii zamieszczonej w pierwszej książce ks. Leona Pellowskiego „Świat aniołów i demonów” (Wąbrzeźno 1930) bp Stanisław W. Okoniewski wyraził autorowi „głębokie uznanie za zajęcie się tematem w literaturze naszej religijnej nie dość wyczerpanym”. W przedmowie do „Zagadnień życia pozagrobowego” (Dźwierzno 1935) ks. prof. Franciszek Sawicki, nie kryjąc uznania dla odwagi autora za podjęcie się tak trudnego zadania, pochwalił jego pracowitość i erudycję: „Co tylko istnieje pięknego na ziemi, wykorzystał do obrazowania życia wiecznego, zestawiając zarazem z mrówczą pilnością najcenniejsze myśli z literatury teologicznej, filozoficznej i poetyckiej”.
Sumę wiedzy teologicznej dotyczącej zagadnień etycznych zawarł ks. Pellowski w książce „Problem zła” (Wąbrzeźno 1931). To również hołd dla niezgłębionego Miłosierdzia Bożego, „które wyroki surowe łagodzi, hamuje, prolonguje, przekreśla”, stanowi nadzieję sprawiedliwych i grzeszników: „To samo słońce Miłości Bożej, które ogrzewa i oświeca synów sprawiedliwości, oświeca i synów grzechu, ten sam powiew wiosenny Boski nie tylko udziela zbawiennych natchnień synom Królestwa, ale ten sam powiew miłosierdzia wnika w duszę zatwardziałego grzesznika”. Autor przedstawia ohydę zła, demaskuje złudny urok grzechu, przestrzega przed jego konsekwencjami. Za najgorszy przejaw zła uważa wojnę. Adekwatne do grozy wojny wydawały się ks. Leonowi tylko odniesienia do Apokalipsy. „Minęły już lata, a słychać jeszcze w oddali galopujących władców, tratujących wszystko w sposób brutalny, okrutny, krwawy” - pisał o zakończonej przed dekadą I wojnie światowej. Nie minęła dekada, a przyszła druga, jeszcze straszniejsza, a problemu zła w postaci hitleryzmu ks. Pellowski doświadczył osobiście, doświadczył jego wikary, a w ostatnich miesiącach okupacji zło w najczarniejszej postaci zagościło w jego parafii.
„W Chełmży na dworcu zebrało się nas 70 mężczyzn, [wśród nich] najstarszy, siwy zgarbiony [70-letni] ks. kanonik Pellowski” - napisał ks. Wojciech Gajdus w książce „Nr 20998 opowiada”. Wszyscy stawili się 17 października 1939 r. o godz. 15 na wezwanie miejscowego szefa SS, skąd mieli być rzekomo przewiezieni do „obozu przeszkoleniowego”. Tymczasem czekało ich więzienie w toruńskim Forcie VII, później obóz, a niektórych doły śmierci w lesie koło Barbarki. Ks. Pellowski trafił do Stutthofu, skąd został uwolniony 20 grudnia. Ponowna poniewierka czekała go w wyniku drugiej fali aresztowań księży 9 września 1940 r. Więziono go w Toruniu, Gdańsku i jeszcze raz w Sztutthofie. W grudniu 1940 r. znowu został uwolniony, ale z nakazem wyjazdu do Generalnej Guberni. Opuścił zatem Dźwierzno i wraz z ks. Polikarpem Gulgowskim pojechał do Krakowa. Resztę okupacji obaj spędzili u ojców augustianów w podkrakowskim Prokocimiu.
Tymczasem w październiku 1939 r. prawdopodobnie w Szpęgawsku został rozstrzelany wikary z Dźwierzna ks. Wiktor Belczewski. Jesienią 1944 r. dosięgła parafię groza Sztutthofu, którego filię utworzono w Bocieniu. Na cmentarzu parafialnym w masowych grobach spoczywa od 1 tys. do 1,5 tys. więzionych tu i zamęczonych lub zamordowanych kobiet narodowości żydowskiej (por. Marian Rochniński, Jan Ruciński, „Tragiczny los żydowskich więźniarek…” „Głos z Torunia” nr 47/2007). Spełniły się więc słowa ks. Pellowskiego z książki „Problem zła”: „Wszędzie dokoła zgroza”.
Ks. Pellowski wrócił do swojej parafii zaraz po zakończeniu wojny, ponownie objął dekanat chełmżyński. 3 lata później, 4 czerwca 1948 r., zakończył pracowite życie w 55. roku kapłaństwa. Spoczął obok swoich poprzedników przy prastarej świątyni w Dźwierznie.

Dziękuję ks. Leszkowi Łobodzińskiemu, proboszczowi parafii Mariackiej w Dźwierznie, za współpracę oraz udostępnienie zdjęć i materiałów archiwalnych

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2012-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Watykański dyplomata: prostytucja nigdy nie powinna być postrzegana jako "godna" praca

2024-06-25 11:40

Karol Porwich/Niedziela

Stały obserwator Stolicy Apostolskiej przy Biurze Narodów Zjednoczonych i Instytucji Specjalistycznych w Genewie podczas 56. regularnego spotkania Rady Praw Człowieka ONZ zdecydowanie potępił wykorzystywanie kobiet i dziewcząt poprzez prostytucję. „Prostytucja jest poważnym naruszeniem ludzkiej godności i podstawowych praw człowieka” - powiedział w arcybiskup Ettore Balestrero.

Więcej ...

W związku z uroczystością Świętych Apostołów Piotra i Pawła zbiórka na tzw. "Świętopietrze"

2024-06-25 07:12

PAP/EPA/MASSIMO PERCOSSI

W związku z przypadającą 29 czerwca w Kościele katolickim uroczystością Świętych Apostołów Piotra i Pawła planowana jest zbiórka na działalność apostolską i charytatywną papieża, nazywana świętopietrzem lub "Obolem św. Piotra".

Więcej ...

Polska remisuje z Francją w meczu piłkarskich mistrzostw Europy

2024-06-25 19:57

PAP/Leszek Szymański

Polska remisuje z Francją w meczu piłkarskich mistrzostw Europy. Bramkę z rzutu karnego zdobył Robert Lewandowski.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

W. Brytania: Polski ksiądz Piotr G. oskarżony o 10...

Kościół

W. Brytania: Polski ksiądz Piotr G. oskarżony o 10...

Co chciałbym zmienić w moim dawaniu świadectwa o Jezusie?

Wiara

Co chciałbym zmienić w moim dawaniu świadectwa o Jezusie?

Pustelnik z Góry Maryi

Święci i błogosławieni

Pustelnik z Góry Maryi

Kielce: siostry boromeuszki odchodzą z seminarium, a tym...

Niedziela Kielecka

Kielce: siostry boromeuszki odchodzą z seminarium, a tym...

Zmiany kapłanów 2024 r.

Kościół

Zmiany kapłanów 2024 r.

Wakacyjny savoir vivre w Kościele

Niedziela Łódzka

Wakacyjny savoir vivre w Kościele

Zmiany personalne w diecezji bielsko-żywieckiej 2024

Niedziela na Podbeskidziu

Zmiany personalne w diecezji bielsko-żywieckiej 2024

Zmiany personalne w diecezji rzeszowskiej

Kościół

Zmiany personalne w diecezji rzeszowskiej

Diecezja kielecka: zmiany kapłanów 2024

Kościół

Diecezja kielecka: zmiany kapłanów 2024