Założycielami Komitetu są m.in.: Agnieszka Bogucka - dyr. Departamentu
ds. Organizacji Pozarządowych w Kancelarii Premiera, doc. Stanisław
Orsza Broniewski, prof. Jan Dowgiałło - pierwszy ambasador III RP
w Izraelu, prof. Marian Marek Drozdowski - historyk, dr Tadeusz Krawczak
- dyrektor Archiwum Akt Nowych w Warszawie, mgr inż. Zbigniew Mańkowski
- zastępca prezesa Stowarzyszenia Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata
w Polsce, prof. Tomasz Strzembosz - historyk, mgr Jerzy Śliwczyński
- prezes Stowarzyszenia Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata w Polsce,
dr Jan Żaryn - historyk, mgr Szczepan Żaryn - dziennikarz.
Od trzech lat działa w Polsce stowarzyszenie o nazwie
Komitet dla Upamiętnienia Polaków Ratujących Żydów. Zadaniem jego
jest zgromadzenie możliwie pełnego wykazu osób, które w czasie okupacji
niemieckiej 1939-45 ratowały przeznaczonych na śmierć obywateli polskich
żydowskiego pochodzenia i Żydów - obywateli innych państw, przebywających
wówczas na obszarze państwa polskiego.
Po uzyskaniu możliwie największej liczby zweryfikowanych
informacji, Komitet upamiętni Polaków udzielających pomocy przez
umieszczenie na odpowiednich tablicach ich imion, nazwisk i miejsc
działalności. Pomnik powstanie na terenie kościoła Wszystkich Świętych
na pl. Grzybowskim w Warszawie. W czerwcu 2001 r. Prymas Polski -
kard. Józef Glemp poświęcił pierwszą tablicę pomnika. Opublikowana
zostanie także książka, w której będą opisane fakty pomocy Żydom.
Pomimo że niesienie pomocy Żydom w najstraszniejszych
warunkach okupacyjnych już od dawna znalazło swoje miejsce w najnowszych
dziejach Polski, choć poświęcono mu kilka książek, a Instytut Yad
Vashem w Jerozolimie uhonorował ponad 5 tys. obywateli polskich jako
Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata, poznana została jedynie mała
cząstka tej bohaterskiej działalności. Nigdy bowiem nie podjęto w
Polsce szerokich, kompleksowych badań archiwalnych ani nie zwrócono
się w tej kwestii z apelem do całego społeczeństwa polskiego. Ograniczenia
polityczne i cenzuralne utrudniały dotarcie do wszystkich ludzi i
środowisk aktywnych w dziele niesienia pomocy, a najdłużej trwające
prace Głównej Komisji Badań Zbrodni Hitlerowskich w Polsce prowadzone
były na marginesie śledztw w sprawie zbrodni hitlerowskich i na nich
były skoncentrowane.
Dziś, gdy zaczyna odchodzić pokolenie, które aktywnie
przeżyło lata 1939-45, coraz bardziej zacierają się w pamięci fakty
i nazwiska. Jest już ostatnia chwila, by utrwalić to wszystko, co
jeszcze można utrwalić. Dlatego też Komisja Historyczna, pracująca
w ramach Komitetu dla Upamiętnienia Polaków Ratujących Żydów, zwraca
się do wszystkich, którzy dysponują informacjami o takich faktach,
z prośbą o nawiązanie kontaktu i przekazanie poszukiwanych przez
nas wiadomości.
Zależy nam zwłaszcza na tych faktach, które nie zostały
upamiętnione przez wpisanie do rejestrów Yad Vashem i wydawnictw
GKBZH w Polsce, a jesteśmy przekonani, że jest ich dziesiątki tysięcy.
Wszelkie informacje, relacje, kserokopie dokumentów,
zapytania, sugestie można przysyłać pod adresem: Archiwum Akt Nowych
w Warszawie, ul. Hankiewicza 1, 02-103 Warszawa, z dopiskiem: "Dla
Komitetu dla Upamiętnienia Polaków Ratujących Żydów". Zostaną one
tutaj zarejestrowane i będą przechowywane, a członkowie Komisji Historycznej
Komitetu, potwierdzając otrzymanie przesłanych materiałów, będą jednocześnie
odpowiadać na wszelkie zapytania. Możliwy też jest kontakt za pośrednictwem
poczty elektronicznej: komitet&w.pl
Będziemy bardzo wdzięczni za upowszechnienie niniejszego
apelu w środowiskach osób związanych z pracą na rzecz ratowania zagrożonych
śmiercią Żydów.
Prof. dr hab. Tomasz Strzembosz - przewodniczący Komisji
Historycznej Komitetu dla Upamiętnienia Polaków Ratujących Żydów
Komitet dla Upamiętnienia Polaków Ratujących Żydów
ul. Mokotowska 50, m. 8, 00-534 Warszawa tel. (0-22) 628-67-80
http://www.komitet.w.pl
Pomóż w rozwoju naszego portalu