Polskie pielgrzymowanie ku Jasnej Górze to fenomen jedyny na świecie. Wprawdzie przez cały rok do Sanktuarium Narodu w Częstochowie przybywają pątnicy, jednak szczyt pielgrzymowania przypada na miesiące letnie.
Polne i leśne drogi oraz ulice wielu miast, szczególnie w sierpniu, stają się szlakami pielgrzymkowymi, pokonywanymi obolałymi stopami, zroszonymi potem pielgrzymów podążających do Matki z najodleglejszych nawet zakątków naszego kraju.
Na tegoroczny czas polskiego pielgrzymowania proponujemy wyjątkową książkę, powstałą w wielkim pątniczym utrudzeniu, na trasie Pieszej Pielgrzymki Warszawskiej. Jej autorem jest o. dr Jan Pach, paulin, przewodnik grupy 10. niebieskiej, który w 1983 r. wędrował z notatnikiem i na żywo zapisywał wydarzenia oraz przeżycia pielgrzymkowe. Tak powstał ważny dokument, ukazujący warunki pielgrzymowania w okresie komunizmu, gdy funkcjonariusze i wysłannicy ówczesnej władzy, wchodzący w szeregi rozmodlonych pielgrzymów, na różne sposoby próbowali zakłócać rytm pątniczego wędrowania.
Zapiski o. Pacha po raz pierwszy zostały opublikowane w 1984 r. w miesięczniku Jasna Góra. Wtedy jeszcze funkcjonował Urząd Kontroli Publikacji i Widowisk. W tekście były ingerencje cenzury, co zaznaczono adnotacjami wskazującymi dekrety, na mocy których fragmenty zapisków zostały usunięte. W wersji notatnika o. Pacha ukazującej się obecnie nakładem Biblioteki "Niedzieli" przywrócono fragmenty tekstów w tamtych czasach ocenzurowanych.
Zapiski zatytułowane Z notatnika pielgrzyma są swoistym przewodnikiem dla współczesnych nomadów, podążających co roku pieszo z Warszawy do Częstochowy w dniach od 6 do 15 sierpnia. Poznajemy bowiem geografię szlaku pątniczego oraz okoliczności i warunki każdego dnia wędrowania.
Do notatnika zawierającego zapiski z każdego etapu marszu dołączone jest wzruszające świadectwo uzdrowienia 3-letniej Ani, które miało miejsce na Jasnej Górze ponad 20 lat temu. O cud uzdrowienia dziewczynki modlili się pielgrzymi warszawscy. Od chwili uzdrowienia Ania oraz jej rodzina w duchu dziękczynienia pokonują zawsze w sierpniu drogę z Warszawy do Częstochowy. W tym roku w czerwcu Ania wyszła za mąż. Jej związek małżeński z Marcinem pobłogosławił w kościele parafialnym w Warszawie o. Pach - przewodnik pielgrzymkowy z Ani dziecięcych lat. W prezentowanej tutaj książce, ubogaconej bardzo ważnymi i pięknymi fotografiami, zarówno historycznymi, jak i współczesnymi, znalazło się też ślubne zdjęcie Ani.
Oddzielny rozdział książki tworzy dziewięć konferencji maryjnych o. Pacha, które zostały przygotowane na Pieszą Pielgrzymkę Warszawską w 2000 r. i stanowiły materiał do medytacji dla wszystkich grup podążających wtedy pątniczym szlakiem do Częstochowy.
Książka o. Pacha została poprzedzona słowem wstępnym prof. dr. hab. Antoniego Jackowskiego z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, który spogląda na te zapiski z Pieszej Pielgrzymki Warszawskiej okiem kompetentnego badacza, znawcy polskiego i światowego ruchu pielgrzymkowego. Prof. Jackowski wyraża ogromną radość z powodu ukazania się drukiem notatnika o. Pacha. Książka wpisuje się bowiem "w wielowiekowy dorobek polskiej literatury dotyczącej Jasnej Góry, a zwłaszcza nurtu związanego ze zjawiskiem pielgrzymowania". Prof. Jackowski zestawia zapiski o. Jana Pacha pt. Z notatnika pielgrzyma z kroniką pątniczą Władysława St. Reymonta pt. Pielgrzymka do Jasnej Góry, która powstała sto lat wcześniej, w 1894 r., i wypowiada o prezentowanej przez nas książce m.in. takie słowa: "Jest ona najbliższa reportażowi Reymonta, choć obaj autorzy mają odmienne spojrzenia. W kronice Reymontowskiej daje się wyczuć - zwłaszcza w pierwszej części - racjonalizm inteligenta tamtej epoki, natomiast w reportażu o. Jana Pacha, zakonnika, dominuje wątek duszpasterski, chociaż autor nie ucieka od problemów «codzienności» pielgrzymkowej. Można chyba zaryzykować stwierdzenie, że oba teksty w jakimś sensie nawzajem się uzupełniają, choć dzieli je całe stulecie.
Jestem przekonany, że po lekturze tego oryginalnego utworu o. Jana Pacha czytelnik sięgnie również po reportaż Władysława St. Reymonta (bądź odwrotnie). W podręcznej bibliotece pielgrzyma, zwłaszcza interesującego się Jasną Górą, oba dzieła powinny stać na półce obok siebie".
A my proponujemy, aby tegoroczni pielgrzymi, wychodzący z modlitewnymi intencjami na pielgrzymi szlak, wcześniej zapoznali się z zapiskami o. Pacha, aby dobrze przygotować się do pątniczego trudu. Osoby inaczej planujące sierpień mogą dzień po dniu duchowo towarzyszyć warszawskim pątnikom przez lekturę tego pielgrzymkowego przewodnika, który powinni zabrać do wakacyjnego plecaka.

Książkę można zamówić: Redakcja Tygodnika Katolickiego "Niedziela", ul. 3 Maja 12, 42-200 Częstochowa, tel. (0-34) 365-19-17 wew. 228, http://ksiegarnia.niedziela.pl, e-mail: redakcja@niedziela.pl