Proces cywilny toczy się od momentu doręczenia pozwu osobie pozwanej do sądu do zamknięcia rozprawy w drugiej instancji.
Osoba wnosząca pozew - inaczej mówiąc, powództwo - nazywana jest w języku prawniczym powodem, zaś ta, przeciw której pozew jest skierowany - pozwanym.
Obie zaś są stronami procesu, który toczy się według ustalonych w prawie reguł. Pojęcie powództwa wiąże się z wniesieniem do sądu pozwu z żądaniem, które prawo określa
jako roszczenie.
Dobrze napisany pozew, tzn. jasno sformułowane roszczenie, nie gwarantuje nam oczywiście wygrania sprawy, ale niewątpliwie ułatwia pracę sądowi. Wnosząc pozew, musimy zatem nazwać nasze roszczenie,
np.: pozew o alimenty, o wydanie rzeczy, o odszkodowanie, o należności z tytułu umowy, o prawo do urlopu, do wysokości czynszu, o zniesienie
wspólności majątkowej, o rozwiązanie umowy.
Pozew jest pismem procesowym, podobnie jak wniosek czy oświadczenie. Od pism procesowych należy odróżnić pisma sądowe, wezwania i orzeczenia sądu. Pismo procesowe, aby otrzymało
prawidłowy bieg, tzn. by mogło być rozpatrzone, musi spełniać określone warunki. Pozew jako główne pismo, bo rozpoczynające proces, musi zawierać:
* nazwę sądu;
* imię i nazwisko, adres zamieszkania oraz zawód stron, tzn. powoda i pozwanego, również ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników; jeśli pozew wnosi pełnomocnik,
należy dołączyć pełnomocnictwo;
* określenie rodzaju pisma, np.: pozew o rozwód, o zapłatę wynagrodzenia;
* wyjaśnienie podstawy naszego roszczenia;
* szczegółowy wykaz załączników.
Może się zdarzyć, że coś pominiemy, wówczas sąd wezwie nas do usunięcia braku i wskaże, na czym ów brak polega. Może to być np. nieopłacenie wpisu. Jeśli nie usuniemy braku w ciągu
tygodnia, sąd zwróci nam pozew. Termin ten nie może być na wniosek strony przedłużony ani skrócony. Jeżeli braki formalne usunęliśmy po tym terminie, ale przed zwrotem pisma przez sąd, uzupełnienie jest
traktowane jako terminowe. Zwrócone pismo procesowe można ponownie wnieść do sądu - pozew zostanie ponownie zarejestrowany, opatrzony sygnaturą i sąd nada sprawie bieg. Pamiętajmy, że
pozew należy opłacić, chyba że sąd zwolni nas od kosztów. Dopiero po dopełnieniu tego wymogu sprawie zostanie nadany bieg.
Chcąc wnieść pozew, musimy wiedzieć, do jakiego sądu możemy się zwrócić w danej sprawie, inaczej mówiąc - który sąd jest właściwy do rozpatrzenia tej sprawy.
Jeśli kodeks cywilny nie przewiduje, że w pierwszej instancji daną sprawę rozpatruje sąd okręgowy, właściwym jest sąd rejonowy i to kryterium określamy jako właściwość
rzeczowa sądu.
Do właściwości sądów okręgowych jako pierwszej instancji należy tylko sześć kategorii spraw:
* o prawa niemajątkowe i łącznie z nimi dochodzone prawa majątkowe, oprócz spraw o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o unieważnienie uznania dziecka
oraz o rozwiązanie przysposobienia;
* o ochronę praw autorskich i praw wynikających z opatentowania wynalazków lub rejestracji wzorów użytkowych i zdobniczych oraz znaków towarowych;
* o roszczenia wynikające z prawa prasowego;
* o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa 30 tys. zł, oprócz spraw o alimenty, o naruszenie posiadania, o zniesienie wspólności
majątkowej między małżonkami oraz sprawy o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym;
* o orzeczenia przepadku mienia na rzecz skarbu państwa, jeżeli świadczenie to zostało spełnione w zamian za dokonanie czynu zabronionego przez ustawę lub w celu
niegodziwym;
* o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni.
Właściwość miejscowa sądu jako inne kryterium oparta jest ze względu na osobę pozwanego.
Dla osób fizycznych właściwym jest sąd dla miejsca zamieszkania, a jeśli nie można go ustalić - to miejsca pobytu pozwanego: dla osoby prawnej, czyli np. firmy, właściwym
jest sąd według miejsca jej siedziby.
W niektórych przypadkach powództw obowiązują inne kryteria:.
* powództwo w sprawach dotyczących nieruchomości wytacza się przed sądem właściwym dla jej miejsca położenia;
* powództwo z tytułu dziedziczenia, zachowku i innych rozporządzeń testamentowych - przed sądem ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy;
* powództwo ze stosunku między rodzicami a dziećmi oraz między przysposabiającym a przysposobionym - przed sądem zamieszkania powoda;
* powództwo o roszczenia alimentacyjne oraz ustalenia ojcostwa i związane z tym roszczenia - według miejsca zamieszkania osoby uprawnionej.
Jeśli mamy wątpliwości, do którego sądu się zwrócić - zapytajmy w sekretariacie sądu.
Pomóż w rozwoju naszego portalu