Reklama

Patrząc w niebo

Wielka Niedzwiedzica

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Rozpoczynaliśmy nasze lekcje astronomii od odnalezienia Gwiazdy Polarnej, ostatniej w dyszlu Małego Wozu i najjaśniejszej w gwiazdozbiorze Małej Niedźwiedzicy. W legendach gwiazdozbiór ten występuje razem z pobliską Wielką Niedźwiedzicą (Ursa Major - UMa), której częścią jest Wielki Wóz. Oba Wozy w miarę upływu nocy tańczą wokół Gwiazdy Polarnej, a dyszlami zwrócone są zawsze w przeciwne strony. Wielka Niedźwiedzica jest trzecim co do wielkości gwiazdozbiorem i pokrywa znaczną część naszego północnego nieba. Całą tę konstelację trudno rozpoznać, w przeciwieństwie do Wielkiego Wozu, który jest układem siedmiu jasnych gwiazd tworzących tułów i ogon Niedźwiedzicy.
Bardzo ładnym żółtym światłem wyróżnia się w nim gwiazda Dubhe, co po arabsku oznacza „niedźwiedź”. Arabowie nazwali również pozostałe gwiazdy Wielkiego Wozu, które należą do tzw. Strumienia Niedźwiedzicy, czyli gromady o takim samym kierunku ruchu w przestrzeni. Do tego strumienia zalicza się także znany nam Syriusz w Wielkim Psie. Inne jasne gwiazdy Wielkiego Wozu to: zielonkawobiała Merak, najjaśniejsza w konstelacji Alioth oraz biała Mizar. Wszystkie są równo odległe od nas o ok. 80 lat świetlnych.
Większość znanych gwiazd nie żyje samotnie, lecz tworzy układy dwóch lub więcej gwiazd sąsiadujących ze sobą w przestrzeni. W takich podwójnych układach wirują one wokół siebie za sprawą siły grawitacji. Optycznie wydaje się, że przykładem takiego układu podwójnego są Alcor i Mizar w Wielkim Wozie. Gołym okiem widać, że znajdują się bardzo blisko siebie, ale to tylko złudzenie. W rzeczywistości ich wzajemna odległość wynosi aż 10 lat świetlnych. Podobnie jak dawniej Arabowie czy Indianie, również my możemy przy ich pomocy sprawdzić sobie ostrość wzroku. Obydwie gwiazdy odnajdziemy w dyszlu Wielkiego Wozu. Musimy tylko wpatrzeć się uważnie w najbliższą okolicę Mizara i tuż obok powinniśmy dostrzec kropkę gwiazdy Alcor. Jeżeli uda nam się je rozróżnić gołym okiem, oznaczać to będzie, że mamy dobry wzrok. Przy pomocy większej lornetki dokonamy jednak prawdziwego odkrycia, ponieważ obok Mizara ujrzymy jeszcze jedną gwiazdę. Jest nią rzeczywisty partner Mizara - Mizar B (widać go w powiększeniu jako maleńką kropeczkę). Mizar był pierwszą gwiazdą, którą udało się przy pomocy lunety rozdzielić na dwa składniki. Dokonał tego w 1650 r. włoski astronom Giovanni B. Riccioli, wywołując wówczas wśród astronomów wielkie zdziwienie. Ale dziś wiemy, że Mizara B obiega jeszcze jeden niewidoczny towarzysz! Jego obecność stwierdzono na podstawie zmian w widmie tej gwiazdy. Alcor wraz z pozostałymi gwiazdami układu Mizara mają wspólne pochodzenie i znajdują się w odległości 88 lat świetlnych od nas.
W majowe wieczory Wielką Niedźwiedzicę znajdziemy bardzo wysoko nad naszymi głowami, znacznie wygodniej będzie nam podziwiać ją nad ranem. Nisko na zachodnim nieboskłonie jasna planeta Saturn leniwie przemieszcza się teraz na tle konstelacji Bliźniąt. To ostatnie tygodnie na obserwacje Saturna, ponieważ niedługo zniknie on w blasku Słońca. Pod koniec czerwca Saturn znajdzie się tuż obok Merkurego i Wenus, stwarzając fantastyczne widowisko astronomiczne. Znacznie dłużej pozostanie na wieczornym niebie bardzo jasna planeta Jowisz, której szukamy na tle gwiazdozbioru Panny, ustawiając się twarzą w stronę południa. Zbliżający się do pełni Księżyc świecił tuż nad Saturnem, potem podążył dalej w stronę Jowisza. Piękna jest ta nocna wiosna!

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

+1 0
2005-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Św. Joanna Beretta Molla. Każdy mężczyzna marzy o takiej kobiecie

Ewa Mika, Św. Joanna Beretta Molla /Archiwum parafii św. Antoniego w Toruniu

Zafascynowała mnie jej postać, gdyż jest świętą na obecne czasy. Kobieta wykształcona, inteligentna, delikatna i stanowcza zarazem, nie pozwalająca sobą poniewierać, umiejąca zatroszczyć się o swoją godność, dbająca o swój wygląd i urodę, a jednocześnie bez krzty próżności.

Więcej ...

Trwam w Winnym Krzewie

2024-04-23 12:03

Niedziela Ogólnopolska 17/2024, str. 22

Adobe Stock

Więcej ...

Ks. dr hab. Sławomir Zych - zasłużony dla Powiatu Kolbuszowskiego

2024-04-28 22:10
Zasłużeni dla Powiatu Kolbuszowskiego

Bartosz Walicki

Zasłużeni dla Powiatu Kolbuszowskiego

Podczas sesji Rady Powiatu Kolbuszowskiego 18 kwietnia br. po raz pierwszy zostały wręczone odznaki honorowe powiatu kolbuszowskiego. Jest to nowe odznaczenie ustanowione 29 lutego 2024 r. przez Radę Powiatu w Kolbuszowej. Jednym z wyróżnionych odznaką został kapłan diecezji rzeszowskiej, ks. dr hab. Sławomir Zych, dyrektor Ośrodka Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Świadectwo: Maryja działa natychmiast

Rodzina

Świadectwo: Maryja działa natychmiast

Boży szaleniec, który uczy nas, jak zawierzyć się Maryi

Wiara

Boży szaleniec, który uczy nas, jak zawierzyć się Maryi

Panie! Spraw, by moje życie jaśniało Twoją chwałą!

Wiara

Panie! Spraw, by moje życie jaśniało Twoją chwałą!

Rozważania na niedzielę: gasnący antychryst

Wiara

Rozważania na niedzielę: gasnący antychryst

Maryjo ratuj! Ogólnopolskie spotkanie Wojowników Maryi w...

Kościół

Maryjo ratuj! Ogólnopolskie spotkanie Wojowników Maryi w...

Sosnowiec: bp Artur Ważny – nowym biskupem sosnowieckim

Kościół

Sosnowiec: bp Artur Ważny – nowym biskupem sosnowieckim

Matka Boża Dobrej Rady

Wiara

Matka Boża Dobrej Rady

Była aktorką porno - teraz robi różańce!

Kościół

Była aktorką porno - teraz robi różańce!

Legenda św. Jerzego

Święci i błogosławieni

Legenda św. Jerzego