Reklama

Patrząc w niebo

Wielka Niedzwiedzica

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Rozpoczynaliśmy nasze lekcje astronomii od odnalezienia Gwiazdy Polarnej, ostatniej w dyszlu Małego Wozu i najjaśniejszej w gwiazdozbiorze Małej Niedźwiedzicy. W legendach gwiazdozbiór ten występuje razem z pobliską Wielką Niedźwiedzicą (Ursa Major - UMa), której częścią jest Wielki Wóz. Oba Wozy w miarę upływu nocy tańczą wokół Gwiazdy Polarnej, a dyszlami zwrócone są zawsze w przeciwne strony. Wielka Niedźwiedzica jest trzecim co do wielkości gwiazdozbiorem i pokrywa znaczną część naszego północnego nieba. Całą tę konstelację trudno rozpoznać, w przeciwieństwie do Wielkiego Wozu, który jest układem siedmiu jasnych gwiazd tworzących tułów i ogon Niedźwiedzicy.
Bardzo ładnym żółtym światłem wyróżnia się w nim gwiazda Dubhe, co po arabsku oznacza „niedźwiedź”. Arabowie nazwali również pozostałe gwiazdy Wielkiego Wozu, które należą do tzw. Strumienia Niedźwiedzicy, czyli gromady o takim samym kierunku ruchu w przestrzeni. Do tego strumienia zalicza się także znany nam Syriusz w Wielkim Psie. Inne jasne gwiazdy Wielkiego Wozu to: zielonkawobiała Merak, najjaśniejsza w konstelacji Alioth oraz biała Mizar. Wszystkie są równo odległe od nas o ok. 80 lat świetlnych.
Większość znanych gwiazd nie żyje samotnie, lecz tworzy układy dwóch lub więcej gwiazd sąsiadujących ze sobą w przestrzeni. W takich podwójnych układach wirują one wokół siebie za sprawą siły grawitacji. Optycznie wydaje się, że przykładem takiego układu podwójnego są Alcor i Mizar w Wielkim Wozie. Gołym okiem widać, że znajdują się bardzo blisko siebie, ale to tylko złudzenie. W rzeczywistości ich wzajemna odległość wynosi aż 10 lat świetlnych. Podobnie jak dawniej Arabowie czy Indianie, również my możemy przy ich pomocy sprawdzić sobie ostrość wzroku. Obydwie gwiazdy odnajdziemy w dyszlu Wielkiego Wozu. Musimy tylko wpatrzeć się uważnie w najbliższą okolicę Mizara i tuż obok powinniśmy dostrzec kropkę gwiazdy Alcor. Jeżeli uda nam się je rozróżnić gołym okiem, oznaczać to będzie, że mamy dobry wzrok. Przy pomocy większej lornetki dokonamy jednak prawdziwego odkrycia, ponieważ obok Mizara ujrzymy jeszcze jedną gwiazdę. Jest nią rzeczywisty partner Mizara - Mizar B (widać go w powiększeniu jako maleńką kropeczkę). Mizar był pierwszą gwiazdą, którą udało się przy pomocy lunety rozdzielić na dwa składniki. Dokonał tego w 1650 r. włoski astronom Giovanni B. Riccioli, wywołując wówczas wśród astronomów wielkie zdziwienie. Ale dziś wiemy, że Mizara B obiega jeszcze jeden niewidoczny towarzysz! Jego obecność stwierdzono na podstawie zmian w widmie tej gwiazdy. Alcor wraz z pozostałymi gwiazdami układu Mizara mają wspólne pochodzenie i znajdują się w odległości 88 lat świetlnych od nas.
W majowe wieczory Wielką Niedźwiedzicę znajdziemy bardzo wysoko nad naszymi głowami, znacznie wygodniej będzie nam podziwiać ją nad ranem. Nisko na zachodnim nieboskłonie jasna planeta Saturn leniwie przemieszcza się teraz na tle konstelacji Bliźniąt. To ostatnie tygodnie na obserwacje Saturna, ponieważ niedługo zniknie on w blasku Słońca. Pod koniec czerwca Saturn znajdzie się tuż obok Merkurego i Wenus, stwarzając fantastyczne widowisko astronomiczne. Znacznie dłużej pozostanie na wieczornym niebie bardzo jasna planeta Jowisz, której szukamy na tle gwiazdozbioru Panny, ustawiając się twarzą w stronę południa. Zbliżający się do pełni Księżyc świecił tuż nad Saturnem, potem podążył dalej w stronę Jowisza. Piękna jest ta nocna wiosna!

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

+1 0
2005-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Prowincjał Marek Ochlak OMI biskupem na Madagaskarze

2025-04-17 12:46

Paweł Gomulak OMI

Ojciec Święty Franciszek mianował 17 kwietnia 2025 r. o. Marka Ochlaka OMI, przełożonego Polskiej Prowincji Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej, biskupem diecezji Fenoarivo Atsinanana na Madagaskarze.

Więcej ...

Czym jest "Godzina Matki"?

2025-04-17 06:08

Vatican Media

Jak co roku od ponad 36 lat, w Wielką Sobotę odbędzie się specjalna celebracja maryjna zatytułowana „Godzina Matki”. Jest to wyjątkowe nabożeństwo, które pragnie przybliżyć i ożywić ból i najwyższą wiarę Maryi, przeżywane w oczekiwaniu na Zmartwychwstanie Jezusa. Celebracji będzie przewodniczyć kard. Stanisław Ryłko, Archiprezbiter Bazyliki Santa Maria Maggiore.

Więcej ...

W przyszłym tygodniu Jubileusz Nastolatków: zgłosiło się już 80 tys. osób

2025-04-17 13:33

Vatican Media

Już za tydzień Jubileusz Nastolatków. To jedno z najbardziej wyczekiwanych wydarzeń Roku Świętego. Swój udział potwierdziło ponad 80 tys. młodych osób z całego świata, wciąż jednak napływają nowe zgłoszenia. Kulminacyjnym punktem jubileuszu będzie kanonizacja Carla Acutisa.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Odpusty Wielkiego Postu, Triduum Paschalnego i Wielkiej Nocy

Kościół

Odpusty Wielkiego Postu, Triduum Paschalnego i Wielkiej Nocy

Czym jest krzyżmo i jak powstaje? Dowiedz się!

Kościół

Czym jest krzyżmo i jak powstaje? Dowiedz się!

Kto jest winny aborcji w 9. miesiącu ciąży w Oleśnicy?

Wiadomości

Kto jest winny aborcji w 9. miesiącu ciąży w Oleśnicy?

G. Braun chciał zatrzymać ginekolog, która dokonała...

Wiadomości

G. Braun chciał zatrzymać ginekolog, która dokonała...

Wielka Brytania: ks. Glas uznany za winnego, diecezja...

Kościół

Wielka Brytania: ks. Glas uznany za winnego, diecezja...

Dziecko we wrocławskim Oknie Życia

Niedziela Wrocławska

Dziecko we wrocławskim Oknie Życia

Zakaz fotografowania wchodzi w życie. Za złamanie...

Wiadomości

Zakaz fotografowania wchodzi w życie. Za złamanie...

Watykan wydał nowy dekret. Chodzi o dyscyplinę intencji...

Kościół

Watykan wydał nowy dekret. Chodzi o dyscyplinę intencji...

Wiara

"Różowe zakonnice" - nieprzerwana modlitwa, która...