Reklama

Szlak Papieski w Beskidzie Sądeckim

Niedziela Ogólnopolska 38/2005

Kliknij, aby ściągnąć

Szlak Papieski w Beskidzie Sądeckim

Ziemie Beskidu Sądeckiego, włączone przez Mieszka I, należały od początku do państwa polskiego. W 1280 r. w Starym Sączu królowa Kinga założyła klasztor Sióstr Klarysek. Piwniczna, Muszyna, Stary i Nowy Sącz - rozwijały się bujnie dzięki królewskim przywilejom i położeniu na międzynarodowych szlakach handlowych. Sprzyjało to rozwojowi rzemiosła, kultury i sztuki, szczególnie malarstwa i rzeźby (słynna „szkoła sądecka”). W wiekach XV i XVI do Beskidu Sądeckiego w okolice między Leluchowem a Piwniczną oraz do Doliny Grajcarki (Ruś Szlachtowska) przybyli pasterze wołoscy i Rusini, zwani tu Łemkami. Pozostało po nich wiele zabytków budownictwa ludowego oraz cerkwie, pełniące obecnie najczęściej funkcję kościołów katolickich. Tereny opuszczone przez Łemków wskutek akcji „Wisła” zasiedlili głównie Lachowie sądeccy.
Obszar składa się z dwóch pasm górskich (oba mają ok. 50 km długości): Pasma Radziejowej (najwyższy szczyt - Radziejowa, 1262 m n.p.m.) - patrz „Niedziela” nr 26 i Pasma Jaworzyny (Jaworzyna Krynicka, 1114 m n.p.m.). Cały obszar obejmuje Popradzki Park Krajobrazowy, utworzony w 1987 r. Najwspanialszym z 17 rezerwatów Beskidu Sądeckiego jest rezerwat ścisły „Baniska”, utworzony przed II wojną światową przez Adama Stadnickiego na północnych stokach Radziejowej na wysokości 775 - 1035 m n.p.m. Jodły osiągają tu wiek 350 lat, a świerki - wysokość ponad 50 m i obwód 3,5 m. Adam Stadnicki założył też leśne rezerwaty w Paśmie Jaworzyny: „Barnowiec”, „Łabowiec” i „Uhryń”. Interesujący jest rezerwat krajobrazowy „Okopy Konfederackie” we wsi Muszynka nieopodal Tylicza; w lesie widać jeszcze resztki obwarowań. Część I Szlaku Papieskiego w Beskidzie Sądeckim ukazała się w „Niedzieli” nr 26/2005.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Poprad

Ta piękna górska rzeka w Beskidzie Sądeckim oddziela Pasmo Radziejowej od Pasma Jaworzyny, tworząc malowniczy przełom na niemal całej swojej długości. Początek bierze z dwóch potoków - Hinczowego i Zmarzłego, wypływających z Wielkiego Stawu Hinczowego w słowackich Tatrach Wysokich; po 170 kilometrach biegu (w tym w Polsce 62,6 km) wpada w Starym Sączu do Dunajca jako jego prawobrzeżny dopływ. Po drodze zbiera wody licznych potoków, m.in. po polskiej stronie Muszynkę, Kryniczankę, Szczawnik, Wierchomlę, Żegiestowski. Podobnie jak na przełomie Dunajca w Pieninach, na odcinku Piwniczna - Rytro urządza się spływy Popradem. Najbardziej malowniczy jest przełom w Żegiestowie, gdzie rzeka bardzo ostro zakręca między stromymi zboczami. Poprad jest rzeką graniczną między Słowacją a Polską na odcinku Piwniczna - Muszyna.

„Rogaś z Doliny Roztoki”

Powieść dla dzieci Marii Kownackiej. Pisarka wielokrotnie spędzała urlop w Rytrze i tak opisała uroki gór: „Zielone zbocza i szczyty Makowicy i Radziejowej, pokryte puszystą pierzyną bukowego lasu, zaczęły stroić się w czerwień, purpurę, brąz i złoto, jakby malarz zmieszał całe ogromne bogactwo ognistych barw na swojej palecie. Jakże wspaniale i dumnie rysowały się na tym tle barwnym ruiny zamku, starej strażnicy Popradu, wieńczące, jak orle gniazdo, stromą, niedostępną górę panującą nad nurtem rzeki”. Doliny Popradu strzegły zamki, których ruiny pozostały m.in. w Rytrze i w Muszynie.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Schronisko na Jaworzynie Krynickiej

Pierwsze schronisko, im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, zbudowane w 1935 r. staraniem Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, spalili Niemcy w czasie okupacji. Cieszyło się wielką popularnością - bywali w nim turyści z USA, Filipin, Norwegii, Austrii, Szwajcarii, Holandii. Gościło m.in. księżnę holenderską Juliannę z mężem księciem Bernardem, wdowę po Marszałku Piłsudskim z córkami i Jana Kiepurę z żoną Martą Eggerth; „Pięknie tu i przyzwoicie urządzone” - napisał Kiepura w przechowywanej obecnie w Ośrodku KTG księdze pamiątkowej z wpisami znakomitych gości. Po II wojnie przystąpiono do odbudowy schroniska na starych fundamentach. Otwarto je 18 października 1970 r., ale dopiero 7 maja 1989 r. przywrócono mu, niemal konspiracyjnie, imię Marszałka. 31 grudnia 1988 r. odbyła się na Jaworzynie pierwsza noworoczna uroczystość patriotyczno-religijno-turystyczna i tradycja ta trwa do dziś; Ojciec Święty otrzymywał zawsze od uczestników list z ich podpisami. Na Jaworzynę kursuje kolejka gondolowa z Czarnego Potoku.

Reklama

Ptaszkowa

Wieś w Beskidzie Niskim, 30 km na północ od Krynicy, przy linii kolejowej Grybów - Nowy Sącz. Założyła ją w 1336 r. żona Władysława Łokietka - Jadwiga. Pierwszy kościół pw. Najświętszego Imienia Maryi wybudowano w 1359 r. Był bogato i pięknie wyposażony w gotyckie obrazy i rzeźby o dużej wartości artystycznej (dziś znajdują się one w Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie). Obecny kościół wybudował w połowie XVI wieku Jan Kulka z Grybowa; został rozbudowany w 1929 r. wg projektu prof. Zdzisława Mączeńskiego, twórcy kościołów w Grybowie i w Limanowej. Skarbem kościoła jest oryginalna rzeźba Wita Stwosza - „Ogrójec”. Ks. Karol Wojtyła był w Ptaszkowej dwukrotnie: w czerwcu 1957 r., o czym wspomina D. Ciesielska w Zapisie drogi Środowiska: „Mieliśmy szczęście na dwa tygodnie przed ślubem być z Wujkiem na wycieczce z Ptaszkowej do Krynicy w sierpniu 1961 r., gdy w wiosce tej wraz z grupą młodzieży zakończył kilkudniową wyprawę w Beskid Niski”.

Krynica Zdrój

Największy kurort w Beskidzie Sądeckim. Wieś, znana jeszcze przed 1547 r., zawdzięcza swój rozwój właściwościom leczniczym tutejszych wód. Po 1856 r. uzdrowisko rozwinęło się dzięki prof. Józefowi Dietlowi. Powstały wówczas Stare Łazienki Mineralne, Łazienki Borowinowe, Stary Dom Zdrojowy, Pijalnia Główna z deptakiem, liczne pensjonaty i teatr. W końcu XIX wieku Krynica stała się modnym i elitarnym miejscem pobytu wielu sławnych Polaków (przebywali tu Matejko, Grottger, Sienkiewicz, Kraszewski, Modrzejewska). W 1911 r. przedłużono linię kolejową z Muszyny do Krynicy, a po I wojnie władze polskie przejęły uzdrowisko; wówczas odremontowano stare obiekty i wybudowano wiele nowych. W 1937 r. oddano do użytku, jako drugą w Polsce, kolejkę szynowo-linową na Górę Parkową. Nadal jest atrakcją turystyczną i służy narciarzom szusującym po stokach góry. Pewne jest, że na nartach jeździł tu również ks. Wojtyła.
W okresie międzywojennym do wód krynickich przyjeżdżali m.in. Solski, Smosarska, Tuwim, Gałczyński i wiele wiele znakomitości z całego świata. Z dobrodziejstw krynickich wód korzystał też bardzo już wówczas chory Józef Piłsudski. Krynicę rozsławił Jan Kiepura - polski tenor o światowej sławie. W Krynicy odbywają się słynne Festiwale Arii i Pieśni im. Jana Kiepury. Po II wojnie zbudowano tu sztuczne lodowisko, wyciągi narciarskie, kolejkę na Jaworzynę i w dalszym ciągu powstawały domy wczasowe. Atrakcją deptaku krynickiego był przez wiele lat fenomenalny malarz samouk, prymitywista Nikifor, zwany Krynickim. Częstym gościem w Krynicy był również ks. Karol Wojtyła wędrujący turystycznie po okolicznych górach. Zatrzymywał się w „Lwigrodzie” - dużym sanatorium, wybudowanym w latach 20. przez Lwowskie Towarzystwo Ubezpieczeń.
Parafię w Krynicy erygował w 1925 r. bp Leon Wałęga, ale wcześniej, w 1890 r., wybudowano tu kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w stylu wczesnego renesansu włoskiego, konsekrowany w 1902 r. W 1935 r. kościół został przebudowany wg projektu Franciszka Mączyńskiego. W tym kościele, zwanym zdrojowym, ks. Wojtyła kilkakrotnie odprawiał Msze św.: 15 sierpnia 1953 i 1954 r., 4 lutego i 30 grudnia 1957 r. oraz 31 grudnia 1958 r. Ostatnie trzy daty wpisał osobiście do ksiąg parafialnych. Na terenie parafii „zdrojowej” znajduje się figura Matki Bożej Uzdrowienia Chorych. Z miejscem tym związana jest także romantyczna legenda o ubogiej pasterce, rycerzu z zamku w Muszynie i cudownym źródle. Tu w 1864 r. stanęła statua Matki Bożej projektu Artura Grottgera. O czci, jaką wierni otaczają figurę, i o mnogości łask otrzymanych za przyczyną Królowej Krynickich Zdrojów świadczą liczne wota w tutejszym kościele. W jubileuszowym roku 2000 i w 75-lecie parafii krynickiej w najbliższym otoczeniu figury umieszczono płaskorzeźbę przedstawiającą Ojca Świętego Jana Pawła II.
Msze św. w kościele parafialnym w niedziele i święta: 6.00, 7.30, 9.00, 10.30, 11.45, 15.00, 19.00, w dni powszednie: 6.30, 7.00, 9.00, 10.00, 19.00.

Fundacja Szlaki Papieskie
ul. Prof. A. Bochnaka 2, 30-698 Kraków
tel. (0-12) 654-90-96, tel./ fax (0-12) 659-71-73
e-mail: szlakipapieskie@galaxy.krakow.pl

Podziel się:

Oceń:

+1 0
2005-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Po co ten rząd rządzi?

2024-06-15 11:51
Samuel Pereira

Materiały własne autora

Samuel Pereira

Codziennie słyszymy o rozliczeniach Prawa i Sprawiedliwości, które mają odwrócić uwagę od tego co się dzieje od grudnia zeszłego roku, a zamieniły się w groteskę, gdy np. Dariusz Joński przed wyborami za wszelką cenę chce ściągnąć na przedstawienie Daniela Obajtka (i to w sprawie, która w żaden sposób nie dotyczy jego i Orlenu, którym zarządzał), a gdy jest już po wyborach, to Joński niczym pingwinek z mema – już nie chce przesłuchiwać byłego prezesa największego koncernu paliwowego w tym rejonie Europy.

Więcej ...

Diecezja bydgoska: zmiany personalne 2024

2024-06-11 14:20

Karol Porwich/Niedziela

Ordynariusz diecezji bydgoskiej bp Krzysztof Włodarczyk dokonał zmian personalnych wśród duchowieństwa diecezji bydgoskiej.

Więcej ...

Ulicami Warszawy przeszedł XIX Marsz dla Życia i Rodziny

2024-06-16 16:40

Artur Stelmasiak

"Mąż i żona - rodzina zjednoczona", "Czas na rodzinę", "Zjednoczeni dla życia, rodziny i ojczyzny" - takie hasła nieśli uczestnicy XIX Marszu dla Życia i Rodziny, który przeszedł w niedzielę popołudniu z Placu Trzech Krzyży przez ulicę Wiejską do Belwederu. Jego uczestnicy manifestowali obronę życia od poczęcia do naturalnej śmierci oraz przywiązanie do rodziny oraz małżeństwa kobiety i mężczyzny, domagali się też m.in. odrzucenia ustaw proaborcyjnych i przywrócenia krzyży w warszawskich urzędach.

Więcej ...
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najpopularniejsze

Rozważania na niedzielę: Lekarz odpuszczał grzechy

Wiara

Rozważania na niedzielę: Lekarz odpuszczał grzechy

Panie, rozbudź we mnie nadzieję, że z Tobą mogę...

Wiara

Panie, rozbudź we mnie nadzieję, że z Tobą mogę...

Rozważania bp. Andrzeja Przybylskiego: Co to jest...

Wiara

Rozważania bp. Andrzeja Przybylskiego: Co to jest...

Budować z Bogiem

Wiara

Budować z Bogiem

Anita Włodarczyk zdobyła srebrny medal w rzucie młotem w...

Sport

Anita Włodarczyk zdobyła srebrny medal w rzucie młotem w...

Lekkoatletyczne ME: Wojciech Nowicki zdobył złoty medal w...

Sport

Lekkoatletyczne ME: Wojciech Nowicki zdobył złoty medal w...

Dzierżoniów. Pogrzeb Marii Chlipały - matki...

Niedziela Świdnicka

Dzierżoniów. Pogrzeb Marii Chlipały - matki...

Jednoosobowe biuro rzeczy znalezionych

Wiara

Jednoosobowe biuro rzeczy znalezionych

12 czerwca: Rocznica objawień w Akicie. Uzdrowienia,...

Wiara

12 czerwca: Rocznica objawień w Akicie. Uzdrowienia,...