Ryszard Hubicki: - W Odessie odbyła się uroczystość rekonsekracji katedry. Chciałem zapytać Księdza Biskupa, co ta uroczystość oznacza dla Pasterza diecezji, dla Kościoła powszechnego i dla wierzących?

Bp Bronisław Bernacki: - Konsekracja nowo wybudowanego kościoła odbyła się w 1853 r. a konsekratorem był bp Ferdynand Kahn. Odessa w tym czasie należała do diecezji tyraspolskiej. historia kościoła była tragiczna, podobnie jak historia narodów Związku Radzieckiego! Dwa razy kościół był zamknięty dla wiernych. Pierwszy raz, ok. 1935 r., otwarli go Rumuni, a po raz drugi zamknęli go komuniści w 1949 r., zamieniając na halę sportową. W 1991 r., wraz z odzyskaniem niepodległości Ukrainy, zwrócono klucze do kościoła władzom kościelnym. Ocalał duży obraz Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, stacje Drogi Krzyżowej i chrzcielnica - przechowywane w kościele św. Piotra do roku 2004. Pod kierunkiem księży salezjanów, którzy tu z pełną determinacją sprawowali opiekę duszpasterską, rozpoczęto przywracanie charakteru sakralnego tego miejsca. Obecny stan kościoła pozwolił już na dokonanie rekonsekracji, czyli poświęcenia zbezczeszczonego miejsca kultu i uroczystego oddania go do użytku wiernych. Aktu tego dokonał metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz, najbliższy i wieloletni współpracownik Ojca Świętego Jana Pawła II, papieża, który ustanowił diecezję odesko-symferopolską, wydzielając ją z diecezji kamieniecko-podolskiej i mianując mnie jej pierwszym ordynariuszem 4 maja 2002 r. Tym samym kościół stał się katedrą nowej diecezji. Cieszę się bardzo z odnowienia i rekonsekracji tej świątyni, jest to radość i chluba całej naszej młodej diecezji. Już w tej chwili kościół wygląda dostojnie i jest największą świątynią w całej diecezji. Wprawdzie nie ma w nim tłumów wiernych, ale jest to efekt wielkich zniszczeń dokonanych w przeszłości.
Do 1990 r. był tylko jeden czynny kościół - św. Piotra i pracował jeden kapłan - ks. prałat Tadeusz Hoppe, salezjanin. Obecnie jest ponad 40 kapłanów i 62 ośrodki duszpasterskie - a więc powoli - idziemy naprzód. Bogu niech będą za to dzięki.

- Obecność biskupa w diecezji oznacza właśnie kościół katedralny. Jaki jest na dzień dzisiejszy stan renowacji i jakie problemy okazały się najbardziej dotkliwe przy odnowie świątyni?

- Po odzyskaniu kościoła trzeba było zacząć renowację, jakby budowę od początku: wyburzyć sztuczny strop, tworzący dwie hale sportowe; odtworzyć 12 filarów podtrzymujących - całkowicie wyburzonych; wstawić nowe okna; położyć posadzki; odtworzyć zniszczone ołtarze boczne. Największym problemem jest uporządkowanie prawa własności (do dziś - mimo usilnych i ciągłych starań - nie otrzymałem prawa własności działki, na której stoi kościół), są trudności z uzyskaniem różnych zezwoleń, a już szczególną sprawą są finanse. Wykonane dotąd prace renowacyjne i utworzenie nowych pomieszczeń potrzebnych do sprawowania kultu Bożego to owoc życzliwości i pomocy finansowej z zagranicy, głównie organizacji katolickich „Renovabis” oraz „Kirche in Not”, jak również pomocy z Polski. Przy tej okazji wyrażam wielką wdzięczność wszystkim Dobroczyńcom, za których we wtorek każdego dnia odprawiana jest Msza św.

- Jak długo Wasza Ekscelencja pełni posługę Biskupa Odessy i jakie uczucia towarzyszyły podjęciu tych obowiązków, a także co w obecnych warunkach oznacza być pasterzem tej diecezji?

- Pełnię posługę pasterską w diecezji od sześciu lat. Bp Jan Olszański, posyłając mnie do Odessy, zauważył: „Księżulku, ale tam nie ma gdzie mieszkać...”. Wystarczy odrobina wyobraźni, aby poznać moje odczucia, ale poszedłem z ufnością w Opatrzność Bożą. (Do dzisiejszego dnia Ksiądz Biskup mieszka „kątem” u Pana Jezusa. Do jedynego pokoju wchodzi się z prezbiterium kościoła - przyp. red.). W obecnych warunkach, przy braku odpowiedniej liczby księży, biskup musi się zajmować wszystkim - sprawami finansowymi i organizowaniem życia religijnego. Moją kancelarię stanowią: kanclerz, który pełni równocześnie funkcję proboszcza, oraz siostra służebniczka. Setki kilometrów dzielące poszczególne parafie w znacznym stopniu utrudniają pracę i częstsze kontakty z księżmi.

- Jak rozległa jest diecezja, którą Ksiądz Biskup administruje? Proszę też powiedzieć o wyznaniach, liczbie katolików, pomocy zgromadzeń zakonnych, kapłanów diecezjalnych z Polski, powołaniach i nadziejach na przyszłość.

- Diecezja rozciąga się na przestrzeni ok. 130 tys. km kw. i obejmuje cztery województwa oraz Autonomiczną Republikę Krymu. W diecezji jest ponad sto narodowości; większość stanowią prawosławni, którzy są podzieleni na trzy Cerkwie: moskiewską, kijowską i autokefaliczną. Jest u nas dużo Żydów, Tatarów, muzułmanów i różnych odcieni protestantów. Trudno jest określić liczbę katolików, gdyż wielu z nich dopiero teraz odnajduje się jako katolicy. Kościół jest ciągle otwarty i gotów przyjąć chętnych. Niezbyt często, ale zdarzają się chrzty dorosłych - przez cały rok - raz w tygodniu - prowadzona jest katecheza dla dorosłych przygotowująca do przyjęcia sakramentów.
W naszej diecezji pracują księża z diecezji: przemyskiej, rzeszowskiej, tarnowskiej, sandomierskiej, warszawsko-praskiej, łowickiej, ełckiej i krakowskiej. Jest również przedstawiciel księży słowackich. Zgromadzenia reprezentują: salezjanie, pallotyni, marianie, dominikanie, bernardyni, oblaci Najświętszej Maryi Panny, chrystusowcy, werbiści, misjonarze św. Wincentego ŕ Paulo, oraz salwatorianie. Ze zgromadzeń zakonnych żeńskich mamy: służebniczki starowiejskie, salezjanki, elżbietanki, szarytki, honoratki, benedyktynki misjonarki, franciszkanki oraz Instytut Maryi Służebnicy Pańskiej. W drodze do Odessy są: księża pijarzy oraz siostry nazaretanki. Większość kapłanów i sióstr pochodzi z Polski. Sprawa powołań rozbija się o brak rodzin katolickich i w ogóle rodzin. Łaska powołania nie ma środowiska, aby się zakorzenić - dużo jest rodzin rozbitych i różnowierczych. Często kandydaci po dwóch, trzech latach opuszczają seminaria. Radością dla mnie jest wyświęcenie w 2006 r. dwóch kapłanów (jeden został proboszczem, a drugi jest na studiach prawniczych w Rzymie), a w tym roku - jednego. Kilka dziewcząt z terenu naszej diecezji znalazło miejsce w różnych zgromadzeniach. Tu, oczywiście, sprawdza się doświadczenie duszpasterskie: bez dobrych rodzin i autentycznej chrześcijańskiej tradycji rodzinnej nie można marzyć o szybkim wzroście nowych powołań. Przykładowo w mojej rodzinnej parafii Murafie na Podolu, gdzie są jeszcze rodziny o mocnych katolickich i polskich korzeniach - jest sporo powołań kapłańskich i zakonnych.

- Czy można snuć przewidywania związane z rozwojem Kościoła katolickiego na tym terenie?

- Gdyby nie było nadziei na lepszą przyszłość, nasza praca i wszelkie wysiłki straciłyby jakikolwiek sens. Zwiększająca się powoli liczba kapłanów gotowych do trudnej pracy i sióstr z różnych zgromadzeń to dobry prognostyk na przyszłość. Na przestrzeni 240 km, z Odessy do najbliższej parafii w Izmailu, nie było żadnego punktu duszpasterskiego. Niedawno w Białogrodzie, ok. 80 km od Odessy, zamieszkał Ksiądz z zadaniem budowania kościoła i organizowania wspólnoty parafialnej. Prosimy, by Bóg błogosławił mu w tej trudnej pracy. Zwiastunem lepszego jutra są Diecezjalne Dni Młodzieży - dotychczas były trzy takie spotkania. W 2005 r. po raz pierwszy młodzież, niosąc Księgę Pisma Świętego, przeszła w procesji ulicami Odessy z kościoła św. Piotra do katedry (ok. 2 km), a w ubiegłym roku w podobnej procesji niesione były relikwie św. Siostry Faustyny, umieszczone później w specjalnym relikwiarzu w bocznym ołtarzu. Nabożeństwo do Miłosierdzia Bożego powoli się rozszerza. W tym roku Diecezjalny Dzień Młodzieży był połączony z uroczystością rekonsekracji katedry.

- Proszę powiedzieć, czy w Odessie są jakieś polskie pamiątki?

- Korzenie polskie są widoczne do dziś. Choć większość ludzi nie mówi po polsku, to jednak rozumie - dlatego też w ciągu tygodnia jest codziennie Msza św. w języku polskim, a w każdą niedzielę jedna z trzech Mszy św. jest odprawiana w tym języku i gromadzi ok. 100 osób. Do carskich czasów było w Odessie ok. 40 tys. Polaków, którzy mieli swój kościół. W parku stoi pomnik Adama Mickiewicza - a idąc w kierunku portu, możemy przejść ul. Polską. Sama katedra była budowana przez polskiego architekta, a projektowaniem restaurowanego wnętrza zajmuje się architekt krakowski Marek Cholewka. Wyposażenie wnętrza wykonywane jest w Krakowie. Na frontonie katedry stanie pomnik Papieża Polaka Jana Pawła II, wykonywany przez artystów z Chorągwicy k. Wieliczki - jego poświęcenia dokonał kard. Stanisław Dziwisz 24 sierpnia br.
Nie można zapomnieć również o bogatej i owocnej pracy charytatywno-wychowawczej polskich sióstr franciszkanek Rodziny Maryi, działających w konspiracji, a założonych przez bł. Feliksa Szczęsnego Felińskiego. Zapraszamy do odwiedzania pięknej Odessy, by szukać dalszych pamiątek.