Średniowieczny teolog Piotr Abelard we wzruszającym hymnie „Do Świętych Niewiniątek” przedstawia sekwencję tragicznych wydarzeń: najpierw śmiejące się dzieci, nagła i niespodziewana śmierć, wreszcie tulenie zmarłych dzieciątek do serc zrozpaczonych matek...
Narrator Ewangelii według św. Mateusza, który opisał zbrodnię, pokazuje pełnego pychy i strachu o swoją władzę króla Heroda. Despota miał wpaść w szał, gdy usłyszał, że jest jeszcze inny król... Uknuł więc intrygę: wysłał słynnych Trzech Króli do Betlejem, którzy mieli mu donieść, gdzie jest nowo narodzony władca. Królowie jednak przejrzeli zamiary Heroda i więcej nie pojawili się na jego dworze.
Tyran
Reklama
Przestraszony i rozzłoszczony tyran nakazał więc zamordować wszystkich chłopców do lat dwóch w Betlejem i okolicy. Relację „o rzezi” znajdujemy w pochodzącej z II wieku Protoewangelii Jakuba, gdzie autor wspomina o ukrywaniu się nie tylko Jezusa, ale i jego kuzyna Jana Chrzciciela, dla którego Bóg przygotował cudowne schronienie w górskiej jaskini. Do dzisiaj nie wiemy, kiedy dokładnie doszło do tego okrucieństwa. Warto dodać, że Herod zamordował troje własnych dzieci i żonę.
Chłopcy w biskupich szatach
Relikwie Niewiniątek Betlejemskich cieszyły się kultem już w karolińskiej Europie. Zdarzały się nawet wypadki, że uwielbiane i żałowane, a przecież bezimienne dzieci, otrzymywały swoje imiona. Modlono się do nich o pomoc w chorobach psychicznych. Król francuski Ludwik XI ofiarował do paryskiego kościoła Świętych Niewiniątek relikwie całego Niewiniątka umieszczone w kryształowym relikwiarzu. W dniu Świętych Młodzianków w niektórych kościołach w szaty biskupie przyoblekano małych chłopców, prosząc, by przemówili do obecnych wiernych. Kościół zakazał jednak wkrótce takich ceremonii.
W Ropczycach i w świecie
Rzeź Niewiniątek znalazła również odbicie w sztuce religijnej. Temat ten zdobył dużą popularność w średniowieczu. Okrucieństwo, jakim epatowali twórcy, powodowało nierzadko interwencje władców: np. cesarz Rudolf II nakazał zamalować zbyt drastyczne sceny na obrazie Petera Bruegela Starszego; dzieci przemalowano na domowe zwierzęta, a zrozpaczone matki trzymały na swoich kolanach tobołki. Obraz Rzezi Niewiniątek znajdziemy w górnej kondygnacji jednego z bocznych ołtarzy w sanktuarium Matki Bożej Królowej Rodzin w Ropczycach. Zaledwie 30 km od granic Podkarpacia, piękny, średniowieczny obraz tablicowy z XV w., pełen ekspresji i dramatyzmu, znajduje się w ołtarzu Narodzenia Pańskiego w bazylice św. Idziego w Bardejowie.
