Reklama

Sztuka

Pod patronatem „Niedzieli”

Droga nadziei, droga życia

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Wierni odprawiający tradycyjne nabożeństwo Drogi Krzyżowej, zapoczątkowane jeszcze w starożytnej Jerozolimie, a rozpowszechnione w średniowieczu przez franciszkanów, na ogół nie są świadomi tego, że nie wszystkie wydarzenia rozważane przy czternastu stacjach Męki Pańskiej, których liczbę ustalono dopiero w XVII wieku, znajdują potwierdzenie w ewangelicznych przekazach. I tak, wszystkie trzy upadki Jezusa pod krzyżem oraz Jego spotkanie z Matką i samarytański gest Weroniki wobec Niego, a więc stacje: III, IV, VI, VII i IX wykraczają w swoich treściach poza to, co można wyczytać z kart Biblii. Są więc dosyć prawdopodobnym, ale jednak tylko wyobrażeniem tego, jak w pewnych szczegółach mogła przebiegać Jezusowa „Via Crucis”. W ten sposób stają się swego rodzaju dopowiedzeniem i symbolicznym dopełnieniem fragmentarycznych z natury rzeczy relacji pozostawionych przez Ewangelistów.

Pasja – wyzwanie dla artysty

Oczywiście, brak biblijnego potwierdzenia pełnej realności historycznej tych pięciu stacji w żadnej mierze nie podważa ani też nie umniejsza ich wartości religijnej. Otwiera natomiast możliwość stworzenia nieco innego układu modlitewnych przystanków, jakie są wyznaczane dla pobożnego rozważania tajemnic odkupieńczej Męki Chrystusa. Możliwość takiej odmiany – przez ścisłe trzymanie się tekstów Pisma Świętego – potwierdził swoim autorytetem Jan Paweł II, odprawiając w 1991 r. po raz pierwszy, a przecież nie ostatni, taką właśnie Biblijną Drogę Krzyżową.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Tego rodzaju odmiana może mieć istotne znaczenie zwłaszcza dla wiernych traktujących Słowo Boże ze szczególnym pietyzmem. Także dla artysty, który chciałby podjąć wyjątkowo trudny temat Jezusowej drogi na Kalwarię jako nowe wyzwanie artystyczne, odbiegające w pewnym zakresie od utrwalonego przez wieki i uświęconego tradycją ikonograficznego wzorca.

Jedna i druga ewentualność – myślowa, związana z wyłącznym trzymaniem się tekstu Biblii, i artystyczna, dająca większą swobodę wyobraźni – znalazły ciekawy intelektualnie i oryginalny plastycznie wyraz w pasyjnym albumie Agaty Padoł-Ciechanowskiej zatytułowanym też nietypowo: „Droga, która leczy”. Jego niezwykłość polega już na tym, że autorka występuje tu w podwójnej roli. Nie tylko jako malarka, prezentująca własną, biblijną, a nie tradycyjną wersję Drogi Krzyżowej, lecz również jako osoba żywej wiary, która sama dogłębnie i obszernie komentuje ewangelicznie potwierdzoną drogę Chrystusa na Golgotę. Czyni to z naturalnością i prostotą, w oparciu o doskonałą znajomość Biblii. I to całej Księgi, a nie tylko tych jej części, które odnoszą się do zbawczej Męki Chrystusa. Analizując odpowiednio dobrane teksty biblijne, wydobywa z nich gębokie treści teologiczne, egzystencjalne i moralne. Rozważa je w ścisłym powiązaniu z wydarzeniami, jakie podczas odprawiania nabożeństw Biblijnej Drogi Krzyżowej rozgrywają się w obrębie poszczególnych stacji, ale których miejscem i świadkiem przed dwoma tysiącami lat była jerozolimska „Via Dolorosa”.

Reklama

Z tych względów album, w którym pomieszczono również autorskie rozważania malarki, jest czymś więcej niż sama tylko wystawa pasyjnego cyklu jej obrazów. Jest koniecznym i nieodłącznym elementem pełnej, całościowej ich prezentacji. Rozważania te bowiem są integralną częścią dzieła, które przez długi czas powstawało w ich kręgu i w ich aurze, rodziło się i formowało z ciągłej biblijnej inspiracji. A teraz jest nie tylko dojrzałym jej owocem, ale też swego rodzaju zaproszeniem do odczytywania go właśnie poprzez wskazane przez malarkę odniesienia do odpowiednich urywków Pisma Świętego.

Sztuka inspiracją do modlitwy

Nie przekreśla to całkiem częściowej autonomii malarskiej cyklu, który jednak ze względu na swą specyfikę i rodzaj, ale też zapewne zamierzenie autorki ma być przede wszystkim zachętą do udziału w religijnej medytacji. A ta w tym przypadku, choć intelektualnie mocno podbudowana i dość obszernie rozbudowana w okołobiblijnych tekstach, pełni tutaj funkcję podobną do tej, jaką pełnią krótkie rozważania czytane przy kolejnych stacjach podczas odprawiania tradycyjnych nabożeństw pasyjnych. Ma ona bez wątpienia dyskretnie sugerowany charakter modlitewny i stanowi przygotowanie do kontemplacji kolejnych scen męczeństwa Jezusa. Dlatego też dopiero wraz z nią album ten może pełnić właściwie wszystkie swe funkcje, zarówno artystyczne – poprzez reprodukcje plastycznych walorów pasyjnych obrazów, jak i niemal sakralne. Może bowiem również pobudzać widza i czytelnika do własnej, refleksyjnej modlitwy czy też może modlitewnej refleksji, poprowadziwszy go wprzódy torem niebanalnych, a czasem nawet odkrywczych, medytacyjno-modlitewnych rozważań autorki. Rzecz jasna – nie tylko w okresie wielkopostnym.

Reklama

Tym, co najbardziej uderza w tej Biblijnej Drodze Krzyżowej, jest nie tyle kilka innych niż zazwyczaj stacji („Jezus zdradzony przez Judasza”, „Jezus skazany przez Sanhedryn”, „Piotr wypiera się Jezusa”, „Matka i umiłowany uczeń pod krzyżem”, „Jezus obiecuje swoje Królestwo żałującemu łotrowi”) czy nieco inne ich nazwanie i zmieniona kolejność („Jezus sądzony przez Piłata”, „Jezus spotyka niewiasty jerozolimskie”, „Jezus zdjęty z krzyża i złożony do grobu”), lecz ogólny ich wyraz. Choć nie jest on pozbawiony dramatyzmu, można go określić jako stonowany i złagodzony.

Na taki efekt wpływa syntetyczność ujęć zarysowywanych ogólnie postaci i rezygnacja z przedstawiania szczegółów. Przede wszystkim jednak – dominująca kolorystyka subtelnych, jasnych farb: błękitów i lazurów, świetlistych żółci czy wrzosowych fioletów, rozmaitych odcieni szmaragdów i różów nakładanych na płótno w technice laserunkowej, co nadaje tym dramatycznym w treści wizjom cechy delikatności, przejrzystości, a niekiedy i zwiewności niemal. Wywiedzione bezpośrednio z Biblii pasyjne sceny rozgrywają się w snopach czy raczej strumieniach nadziemskiego światła, które efekty te potęguje, a obrazom przydaje aury swego rodzaju mistyczności.

Wiele dotychczasowych przedstawień Męki Pańskiej, rozwieszonych na bocznych ścianach kościołów, ma dość konwencjonalny charakter. Ale zdarzają się też takie, które eksponują realia związane z brutalnością i okrucieństwem oprawców oraz ogromem cierpień Jezusa. Autorka tego cyklu zdaje się świadomie nie uwydatniać zbytnio tego wszystkiego. Siłę ekspresji zastępuje liryzmem. A czyni to po to, by na krwawą, okrutną Drogę Krzyżową naszego Odkupiciela spoglądać przede wszystkim od strony zbawczych jej efektów, a także – by tak rzec – terapeutycznych oddziaływań. Bo przecież ta droga nie tylko zbawia, nie tylko prowadzi przez śmierć do życia, i to do życia wiecznego, ale też może nas leczyć – z ludzkich egzystencjalnych lęków albo z konformistycznego strachu przed wyraźnym opowiedzeniem się po stronie zagrożonych wartości, przed jawnym przyznaniem się do Jezusa. Idąca za Nim drogą nadziei i życia autorka tego albumu pisze o tym, komentując zaparcie się Piotra. Warto przeczytać te rozważania i raz jeszcze przyjrzeć się stacji przypominającej chwile Jego ludzkiej słabości, z której jednak idąc za głosem własnego sumienia, tak wspaniale zdołał się podźwignąć. Został bowiem na krzyżowej drodze swego Mistrza uleczony z przyziemnego lęku i strachu.

3 marca o godz. 16 w budynku Muzeum Archidiecezjalnego kard. Karola Wojtyły przy ulicy Kanoniczej 19 w Krakowie kard. Stanisław Dziwisz dokona uroczystego otwarcia wystawy malarstwa Agaty Padoł-Ciechanowskiej „DROGA, KTÓRA LECZY”
Wystawa będzie czynna od 3 marca do 10 kwietnia 2015 r. w dniach: wtorek-piątek godz. 10-16, sobota-niedziela godz. 10-15 (poniedziałek – nieczynne).

Podziel się:

Oceń:

0 0
2015-02-24 12:46

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Bochnia: ustalono datę powstania cudownego obrazu Matki Bożej Bocheńskiej

Matka Boska Bocheńska

kultmaryjny.pl

Matka Boska Bocheńska

Cudowny obraz Matki Bożej Bocheńskiej może pochodzić z 1. połowy XV wieku – wynika z badania przeprowadzonego metodą węgla C14. Według ekspertyzy próbki pobranej z obrazu, wizerunek z bazyliki św. Mikołaja mógł powstać pomiędzy rokiem 1439 a 1523. Prawdopodobieństwo ekspertyzy wynosi 73 proc.

Więcej ...

"Pasja" - idealna propozycja na Wielki Post

2024-03-16 19:45

Kadr z filmu

"Pasja" - jeden z największych i najważniejszych filmów w historii kina!

Więcej ...

Bełchatów: Peregrynacja relikwii bł. Rodziny Ulmów

2024-03-18 19:05

Damian Agatowski

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Dlaczego w czasie Wielkiego Postu zasłaniane są krzyże w...

Wiara

Dlaczego w czasie Wielkiego Postu zasłaniane są krzyże w...

Nowenna do św. Józefa

Wiara

Nowenna do św. Józefa

Ceremonia pogrzebowa abp. Mariana Gołębiewskiego

Niedziela Wrocławska

Ceremonia pogrzebowa abp. Mariana Gołębiewskiego

Eucharystia w intencji zmarłego abp. Mariana...

Niedziela Wrocławska

Eucharystia w intencji zmarłego abp. Mariana...

Kard. Ryś: to jest nowy człowiek, który potrafi z...

Niedziela Łódzka

Kard. Ryś: to jest nowy człowiek, który potrafi z...

9 dni modlitewnego szturmu nieba w intencji ojczyzny

Kościół

9 dni modlitewnego szturmu nieba w intencji ojczyzny

Wielki Post: Rozmawiaj z Bogiem od rana do wieczora według...

Wiara

Wielki Post: Rozmawiaj z Bogiem od rana do wieczora według...

Finlandia: 17 tysięcy katolików, 8 parafii, 28 księży

Kościół

Finlandia: 17 tysięcy katolików, 8 parafii, 28 księży

Świdnica: Wyjątkowa prezentacja Całunu Turyńskiego

Niedziela Świdnicka

Świdnica: Wyjątkowa prezentacja Całunu Turyńskiego