Powiem coś niedelikatnie i niech mi wybaczą albo niech nie wybaczą. Tę konferencję zorganizował pan, który nazywa się Kantor. Przepraszam, on to zorganizował jak kantor, handel z historią. Tego się nie robi” – gdyby te słowa wypowiedział polski polityk, wybuchłaby afera na skalę światową, a Polska po raz kolejny zostałaby określona jako kraj, w którym antysemityzm wysysa się z mlekiem matki.

Te słowa wypowiedział jednak Szewach Weiss, uznany izraelski polityk i dyplomata, poseł, w latach 1992-96 przewodniczący izraelskiego parlamentu (Knesetu), ambasador Izraela w Polsce w latach 2001-03, a od 2000 r. przewodniczący Rady Instytutu Pamięci Yad Vashem. Dlatego, choć wielu zgrzytało zębami, oburzenia po słowach prof. Weissa nikt nie wyraził.

„Handel z historią” to trafne określenie zjawiska, które w tych dniach miało swoją kulminację – począwszy od organizacji w Jerozolimie, za prywatne pieniądze Mosze Kantora (rosyjskiego oligarchy żydowskiego pochodzenia), konferencji w 75. rocznicę wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau (ciekawe, czy choć raz padło uzupełnienie: „niemieckiego”?), przez udział i przemówienia przywódców kluczowych państw europejskich (aliantów w czasie II wojny światowej), z Rosją na pierwszym miejscu, ale także prezydenta Niemiec, przedstawiciela narodu, w którym zrodziło się i przez który było realizowane „Endlösung der Judenfrage”, czyli „Ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej”, a skończywszy na odmowie, rzekomo z powodu braku czasu, prawa do zabrania głosu przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Tyle w wymiarze (geo)politycznym. W wymiarze ludzkim wspomniana konferencja to paskudny geszeft na męczeństwie i pamięci ofiar Holokaustu.

Marian Salwik
Pracownik samorządowy, geograf