Reklama

Z cyklu: religie w świecie etyki

Idąc przez świat ku nirwanie, czyli o buddyjskiej tolerancji

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Etyka buddyjska kładzie wielki nacisk na współczucie i odpowiedzialność za innych. Stąd też daleko posunięta tolerancja jest cechą jak najbardziej wpisującą się w myśl buddyjską. Sam Budda, odżegnując się od wszelkich ideologicznych konfliktów, wprowadził specyficzny podział na "swoich" i "obcych". Za wyrzutków i niegodnych uważał nie tych, którzy odmiennie myślą czy też przybyszów z innych stron świata - a zatem i wyznawców innych religii - lecz tych, którzy po prostu źle czynią. Mawiał on:
"Jeśli ktoś chowa w sercu gniew i nienawiść, jest przewrotny i obłudny, hołduje błędnym przekonaniom, jest fałszywy - to kogoś takiego nazwiemy wyrzutkiem". "Każdy, kto na tym świecie krzywdzi żywe istoty, czy to raz, czy też dwakroć urodzone; każdy, w kim nie ma współczucia dla żywych istot - niech będzie nazywany wyrzutkiem". "Nie przez urodzenie człowiek staje się wyrzutkiem, nie przez urodzenie człowiek staje się braminem. Wskutek swoich czynów człowiek staje się wyrzutkiem, wskutek swoich czynów staje się braminem".
Buddyści wysoko cenią dobroć w stosunku do wszystkich istot, obcych, a nawet wrogów. W historii cywilizacji wschodu, nie kto inny jak właśnie buddyjski cesarz Asioka zasłynął z rządów nacechowanych szczególną przychylnością wobec innych religii. Jego panowanie do dzisiaj pozostaje przykładem pokojowego współistnienia różnych kultów. Budda stanowczo odrzucał wszelkie spory ideologiczne i religijne. Mawiał on: "Niech na świecie (człowiek) nie tworzy sobie żadnej filozoficznej doktryny, czy to opierając się na poznaniu, czy też na cnotach bądź zacnych uczynkach. Niech nie uważa się ani za równego innym, ani za gorszego czy też wybitnego. Porzuciwszy to, co był pochwycił, nie chwytający się już niczego, uniezależnia się nawet od wiedzy. Nie stowarzysza się z tymi, których te lub owe rzeczy zawłaszczały, nie powraca do żadnego filozoficznego poglądu".
Powyższy cytat ukazuje charakterystyczną cechę buddyzmu - jego zwrócenie ku wnętrzu. Buddystę bardziej interesuje rozwiązywanie konfliktów wewnętrznych niż zewnętrznych. Harmonia ze światem jest skutkiem harmonii wewnętrznej. Stąd dojrzały buddysta automatycznie niejako staje się przyjacielski i miłujący, mimo iż sama droga do nirwany jest drogą samotnika. Niemniej jednak i buddyści biorą aktywny udział w dialogu między religiami. Można tutaj przywołać przykład Dalajlamy. Z jednej strony zabiega on o zrozumienie między wyznawcami wielkich religii świata, z drugiej zaś daleki jest od tak modnego obecnie synkretyzmu religijnego - popularnych mieszanek, w których przenikają się nawzajem wycięte z kontekstu idee i praktyki religijne hinduizmu, buddyzmu, islamu, judaizmu czy też innych tradycji. Nie bez przyczyny Dalajlama naucza: "Praktykujący musi się nauczyć szanować prawdę innych religii, pozostając całym sercem oddany własnej. Prowadząc dialog z wyznawcami innych religii, musimy, oczywiście, wprowadzać w codzienne życie nauki naszej własnej tradycji. Zaznawszy pożytków płynących z miłości i współczucia oraz dyscypliny etycznej, z łatwością dostrzeżemy wartość innych nauk". Akceptacja i tolerancja nie wyklucza krytycznej refleksji nad różnymi drogami duchowymi. Buddyzm nie akceptuje na przykład hinduistycznej kastowości. Oświecony, twierdząc, że "cztery stany są zupełnie równe", przeciwstawiał się tym samym społecznemu podziałowi na kasty. Wprowadził jednak pewien podział wynikający z rozwoju duchowego: na wspólnotę tych, którzy nie krzywdzą innych i tych, którzy zadają cierpienie. Krytyka hinduizmu odnosi się też do autorytetu Wed, którego buddyści nie uznają i wszelkich roszczeń braminów do sprawowania władzy. Odrzuca się również hinduską naukę o atamanie (duszy) i wyobrażenie o boskim zarządcy świata. Mimo to buddyści mają z hinduizmem niezwykle dużo wspólnego. Podzielają m.in. hinduistyczną naukę o karmanie (uczynkach i ich skutkach) oraz zasadę ahinsy, czyli niekrzywdzenia. Z niezrozumieniem spotyka się chrześcijańska idea Boga jako osoby, stwórcy świata i sędziego, a także nauka o usprawiedliwieniu i koncepcja sądu ostatecznego oraz zmartwychwstania. Również w odniesieniu do islamu krytykuje się ideę Boga jedynego, sądu, zmartwychwstania i stworzenia świata, a także dżihad. Sam Dalajlama w swym nauczaniu daleki jest od próby zacierania tych różnic w wierze. Docenia i popiera religioznawcze i teologiczne dociekania uczonych o różnej orientacji światopoglądowej. Dużą wagę przykłada do spotkań zwykłych ludzi, którzy dzielą się swymi doświadczeniami. Podkreśla również rolę współdziałania przywódców religijnych i takie inicjatywy jak na przykład spotkanie przedstawicieli wielkich religii w Asyżu, zorganizowane przez Jana Pawła II i połączone z modlitwą o pokój na świecie.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2003-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Ewangelia daje gwarancję, że zły nie ma ostatniego słowa

Grażyna Kołek,

Rozważania do Ewangelii Łk 11, 14-23.

Więcej ...

Nie ma, że się nie da - EDK 2025 w Archidiecezji Wrocławskiej

2025-03-27 08:47
Pątnicy pod krzyżem misyjnym w Głębowicach składają przyniesione krzyże.

ks. Łukasz Romańczuk

Pątnicy pod krzyżem misyjnym w Głębowicach składają przyniesione krzyże.

Fenomen Ekstremalnej Drogi Krzyżowej sprawia, że na jej trasy wychodzi coraz więcej osób. Rozważanie męki i śmierci Pana Jezusa to dobra okazja, aby odpowiedzieć sobie na pytania: Jak wiele uczynił dla mnie Bóg? A ja? Co zrobię, aby Go lepiej poznać? To dobra okazja, aby zobaczyć, czy w mojej okolicy są trasy EDK. Jak to wygląda w Archidiecezji Wrocławskiej?

Więcej ...

Szczecinek: Otwarto Okno Życia

2025-03-27 21:04

fot. FB/Parafia Ducha Świętego w Szczecinku

W Szczecinku otwarto Okno Życia. Poświęcenia dokonał ks. abp Zbigniew Zieliński - informuje Radio Maryja.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Czy Dekalog nie jest przestarzały?

Wiara

Czy Dekalog nie jest przestarzały?

Ewangelia daje gwarancję, że zły nie ma ostatniego słowa

Wiara

Ewangelia daje gwarancję, że zły nie ma ostatniego słowa

Katolicki ksiądz kupił klasztor i przekazał go...

Kościół

Katolicki ksiądz kupił klasztor i przekazał go...

Nowy metropolita w herbie wzywa do jedności

Kościół

Nowy metropolita w herbie wzywa do jedności

Masakra parafialnej grupy młodzieżowej

Wiadomości

Masakra parafialnej grupy młodzieżowej

Katecheci świeccy skarżą polski rząd do Trybunału w...

Katecheci świeccy skarżą polski rząd do Trybunału w...

Tu wyspowiadasz się nawet po północy. Wkrótce...

Kościół

Tu wyspowiadasz się nawet po północy. Wkrótce...

Nowenna przed Uroczystością Zwiastowania Pańskiego

Wiara

Nowenna przed Uroczystością Zwiastowania Pańskiego

Co to jest cudzołóstwo? Czy rozwód jest

Wiara

Co to jest cudzołóstwo? Czy rozwód jest "w porządku"?