Reklama

Niedziela Sosnowiecka

Wspaniali świadkowie historii

Wśród laureatów nagrody znalazł się Okręg Śląski Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej

Archiwum IPN Katowice

Wśród laureatów nagrody znalazł się Okręg Śląski Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej

To oni, akowcy, którzy wyszli z podziemia, przekazują młodzieży i społeczeństwu prawdziwą historię przez prawie 50 lat zakazaną lub zakłamaną – przypomniał Jan Musiał.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Już po raz trzeci katowicki oddział Instytutu Pamięci Narodowej przyznał nagrody „Świadek Historii”. Wśród 6 laureatów znalazł się Okręg Śląski Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, którego prezesem jest Jan Musiał, pochodzący i mieszkający w Sosnowcu znany działacz społeczny. Śląski Okręg Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej wyróżniono jako „depozytariusza pamięci o bohaterach II wojny światowej”. Nagrody zostały wręczone 10 grudnia podczas gali w Panteonie Górnośląskim w Katowicach.

Historia częścią tożsamości

W specjalnym adresie do laureatów Karol Nawrocki, prezes IPN, napisał: „Historia jest nieodłączną częścią naszej tożsamości, jesteśmy narodem, który stale przeżywa swoją przeszłość. Spotykamy się dzisiaj, aby uhonorować tych, którzy o minionych czasach mówią najgłośniej, są głosem polskich bohaterów i ofiar (…). Dzisiejsi laureaci każdego dnia przyczyniają się do budowania naszej przyszłości i świadomości”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Z kolei Andrzej Sznajder, dyrektor IPN w Katowicach, podkreślił, że nagroda „Świadek historii” przyznawana jest za pielęgnowanie polskiej pamięci historycznej, zachowanie, propagowanie oraz pogłębianie wiedzy o historii najnowszej Polski, a także odkrywanie zapomnianych faktów czy osób zasłużonych w historii naszego kraju.

Reklama

– Historia zatoczyła koło. 30 września 1989 r. w sali katechetycznej przy katedrze Chrystusa Króla w Katowicach z inicjatywy kpt. Jana Kozyry, sierż. Zbigniewa Nawareckiego i kpr. pchor. Mieczysława Świerczewskiego odbyło się zebranie żołnierzy Armii Krajowej. Frekwencja przekroczyła najśmielsze oczekiwania organizatorów, a lokal nie był w stanie pomieścić wszystkich weteranów przybyłych na to spotkanie. W asyście przedstawicieli Prezydium Zarządu Głównego Stowarzyszenia Żołnierzy AK powołano do życia Stowarzyszenie Żołnierzy AK w Katowicach. 35 lat później, 10 grudnia br., przy katedrze w Panteonie Górnośląskim w Katowicach nasza organizacja została wyróżniona prestiżową nagrodą. Bardzo nas to cieszy – powiedział Jan Musiał, prezes zarządu Śląskiego Okręgu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

Wyszli z podziemia

W 1989 r. nastąpił długo oczekiwany zmierzch totalitarnego systemu, który dławił Polskę od końca II wojny światowej. Wraz z erozją komunizmu na właściwe miejsce zaczęła wracać prawda historyczna, a razem z nią bohaterowie, którym przez dziesięciolecia odmawiano prawa do pamięci. Na pierwszy plan wśród nich wybijali się weterani Armii Krajowej – największej podziemnej siły zbrojnej w Europie. 11 listopada 1989 r., w Święto Niepodległości, żołnierze AK po raz pierwszy mogli publicznie zaprezentować się mieszkańcom Katowic podczas uroczystych obchodów w krypcie katedry Chrystusa Króla. Kronikarz, a zarazem uczestnik uroczystości, odnotował: „Wchodzimy do katedry. Już wypełniona po brzegi. Idziemy – byli żołnierze, już nie młodzi, często przy wsparciu osób towarzyszących, bo o własnych siłach iść już nie sposób. Czy tylko podeszły wiek to sprawił? Ilu zawdzięcza to tamtym wojennym latom, a ilu powojennym, kiedy byli poddawani prześladowaniom, aresztom, torturom? Mieli jednak szczęście przeżyć, by dziś, pod koniec życia, wyjść z długoletniego podziemia i święcić po raz pierwszy od lat wielu odzyskanie niepodległości. Ilu nie doczekało? Zmarli lub zamordowani ginęli bezimiennie, bez sławy i nazwiska. Dziś przywracamy im pamięć” – tyle kronika.

Droga do zjednoczenia

Reklama

I Zjazd Sprawozdawczo-Wyborczy Okręgu Śląskiego Stowarzyszenia Żołnierzy AK odbył się 24 lutego 1990 r. w sali Uniwersytetu Śląskiego. Wzięło w nim udział 264 członków spośród ponad 850 zrzeszonych w 14 kołach terenowych. W tym samym czasie trwały starania o zjednoczenie środowiska weteranów AK, którzy często z własnej inicjatywy zrzeszali się w kołach terenowych w całym kraju. W dniach 14 i 15 marca 1990 r. w Warszawie odbył się zjazd, w wyniku którego doszło do zjednoczenia Stowarzyszenia Żołnierzy AK w Warszawie ze Związkiem Żołnierzy AK w Krakowie. W efekcie powstał Światowy Związek Żołnierzy AK, którego prezesem został ppłk. dypl. Wojciech Borzobohaty. Po tym zjeździe koła terenowe Związku Żołnierzy AK w Kazimierzu Górniczym i Kędzierzynie-Koźlu weszły w skład Okręgu Śląskiego Światowego Związku Żołnierzy AK.

Przywracanie pamięci

Na przestrzeni kolejnych lat funkcję prezesa Okręgu Śląskiego ŚZŻAK pełnili: Mieczysław Świerczewski (1989), Juliusz Pallado (1989-1992), prof. Zbigniew Gregorowicz (1992-1995), płk Marian Piotrowicz (1995-2010), Zbigniew Zachara (2011-2014), Waldemar Tomżyński (2014-2017), Janusz Kwapisz (2017-2023) i Jan Musiał (od 2023 r.).

Przywracanie pamięci

Jak działa organizacja? To przede wszystkim praca kół terenowych. – Jest ona wielowątkowa i nadzwyczaj owocna. Dzięki kołom powstały liczne pomniki sławiące historię oręża polskiego, bohaterów – tych, co zginęli w walce, w niemieckich obozach czy sowieckich łagrach, zamęczonych w Oświęcimiu i przez oprawców SB. To oni, akowcy, którzy wyszli z podziemia, przekazują społeczeństwu prawdziwą historię przez prawie 50 lat zakazaną lub zakłamaną. Spieszą się, by jak najlepiej i najpełniej przekazać potomnym pamięć o swoich towarzyszach broni. Koła rozwinęły działania na rzecz utrwalenia etosu Armii Krajowej. Składają się na to: artykuły w prasie, opracowane wydawnictwa, monografie, wystawy, konkursy wiedzy o AK, rajdy szlakiem walk partyzanckich, prelekcje ogólne i w szkołach, spotkania z młodzieżą w świetlicach środowiskowych. Rozwinęliśmy współpracę ze szkołami. Roztoczyliśmy opiekę nad grobami żołnierskimi i wyszukaliśmy groby zapomniane, bezimienne, dokonaliśmy także dokumentacji miejsc pamięci i bohaterów. Organizujemy wiele uroczystości, wspomagamy koła, bierzemy udział w wielu uroczystościach innych okręgów i organizacji kombatanckich. Wszystkie te działania wyrażają troskę związku o dobro kraju – wyjaśnia Jan Musiał.

Obecnie Okręg Śląski ŚZŻAK liczy 8 kół terenowych – Bielsko-Biała, Katowice, Klucze, Olkusz, Pilica, Racibórz, Sosnowiec, Zabrze, które współpracują ze szkołami, a także z lokalnymi samorządami i Stowarzyszeniami jak m.in.: Rodzina Policyjna 1939, Sybiracy, Rodzina Katyńska.

Podziel się:

Oceń:

2024-12-28 17:08

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Kasprzyk: żołnierze AK dali przykład bezgranicznej miłości do narodu i państwa

PAP/Marcin Obara

Żołnierze Armii Krajowej dali przykład bezgranicznej miłości do wspólnoty, jaką jest naród i państwo - mówił szef Urzędu ds. Kombatantów Jan Józef Kasprzyk w niedzielę podczas obchodów 80-lecia utworzenia Armii Krajowej.

Więcej ...

Oświadczyny na Jubileuszu Młodzieży. „Emocje, radość, wzruszenie”

2025-08-03 08:53

Fot. archiwum prywatne Jana Kircuna i Aleksandry Budzyńskie

Trwający Jubileusz Młodzieży jest dla Jana Kircuna i Aleksandry Budzyńskiej z archidiecezji warszawskiej czasem szczególnym. Z Włoch zabiorą niezapomniane wspomnienia, a także pierścionek zaręczynowy. Jan postanowił oświadczyć się w Asyżu. „Były ogromne emocje, naprawdę ogromne emocje, przede wszystkim radość, wzruszenie” - opowiedziała Radiu Watykańskiemu - Vatican News Aleksandra, narzeczona Jana.

Więcej ...

Z tej archidiecezji przyjechało najwięcej pielgrzymów na Jubileusz Młodych. Jakie są ich pierwsze wrażenia?

2025-08-04 08:02
Jubileusz Młodych w Rzymie

PAP/EPA

Jubileusz Młodych w Rzymie

W obchodach Jubileuszu Młodych wzięło udział ok. 20 tys. Polaków. Najliczniejszą grupą byli pielgrzymi z Archidiecezji Krakowskiej. Jakie są ich pierwsze wrażenia po zakończeniu spotkania młodego Kościoła w Rzymie?

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Nowenna za wstawiennictwem św. Teresy Benedykty od Krzyża

Wiara

Nowenna za wstawiennictwem św. Teresy Benedykty od Krzyża

Papież zaprasza na Światowe Dni Młodzieży w Seulu - po...

Kościół

Papież zaprasza na Światowe Dni Młodzieży w Seulu - po...

Rozważania na niedzielę: Nie zgodzili się na Msze św....

Wiara

Rozważania na niedzielę: Nie zgodzili się na Msze św....

Nie żyje Mama Mateusza Morawieckiego

Wiadomości

Nie żyje Mama Mateusza Morawieckiego

Marcin Kierwiński usuwa bł. Karolinę Kózkównę z nazwy...

Wiadomości

Marcin Kierwiński usuwa bł. Karolinę Kózkównę z nazwy...

Odpust Porcjunkuli

Święta i uroczystości

Odpust Porcjunkuli

Zmiany kapłanów 2025 r.

Kościół

Zmiany kapłanów 2025 r.

Prezydent pozbawił Jolantę Małgorzatę Lange Srebrnego...

Wiadomości

Prezydent pozbawił Jolantę Małgorzatę Lange Srebrnego...

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką

Wiara

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką