Reklama

IV Międzynarodowa Konferencja „Kultura i Prawo”

Wolność religijna w państwach środkowoeuropejskich

Niedziela lubelska 40/2003

W dniach 1-2 września br. w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim odbyło się sympozjum nt. „Religia i wolność religijna w Europie Środkowowschodniej w perspektywie integracji europejskiej”, zorganizowane w ramach IV Międzynarodowej Konferencji „Kultura i Prawo”. Szczególną okazją przygotowania spotkania była 10. rocznica podpisania Konkordatu między Stolicą Apostolską i Polską.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Wśród członków komitetu honorowego konferencji znaleźli się: Prymas Polski, kard. Józef Glemp, nuncjusz apostolski, abp Józef Kowalczyk, abp Józef Życiński i ambasador RP przy Stolicy Apostolskiej, Hanna Suchocka. Komitet naukowy tworzyli m.in.: rektor KUL ks. prof. Andrzej Szostek, dziekan Wydziału Prawa KUL, bp Andrzej Dzięga oraz ks. prof. Józef Krukowski - przewodniczący Wydziału Nauk Prawnych Towarzystwa Naukowego KUL. W komitecie organizacyjnym, bezpośrednio odpowiedzialnym za przygotowanie konferencji, znaleźli się m.in. ks. prof. Józef Krukowski i ks. dr Mirosław Sitarz. W konferencji uczestniczyli prawnicy z kilkunastu krajów europejskich, reprezentujący środowiska kościelne i uniwersyteckie Polski, Niemiec, Węgier, Ukrainy, Czech, Słowacji, Białorusi, Litwy i Słowenii. Wykłady i dyskusje toczyły się głównie wokół problemu wolności religijnej w poszczególnych krajach Europy.

Polska

Reklama

Specyfikę polskich regulacji prawnych dotyczących wolności religijnej omówił ks. prof. Józef Krukowski. W jego ocenie historyczną koniecznością stało się zerwanie przez państwo demokratyczne z zasadami i metodami, jakimi kierowały się władze komunistyczne wobec religii. Mimo nacisku ideologii ateistycznej zdecydowana większość polskiego społeczeństwa (ok. 90 proc.) zachowała wiarę w Boga i deklarowała przynależność do Kościoła katolickiego. Prace legislacyjne zmierzały w tym kierunku, aby poszanowanie praw większości wyznaniowej nie spowodowało dyskryminacji mniejszości. Współczesne państwo polskie jest demokratycznym państwem świeckim, które respektuje uniwersalne wartości etyczne zakorzenione w chrześcijańskim dziedzictwie narodu. Relacje między państwem a Kościołem regulują m.in. normy wpisane do Konstytucji z 2 kwietnia 1997 r. oraz Konkordat z 28 lipca 1993 r. zawarty ze Stolicą Apostolską, a także szereg tzw. ustaw okołokonkordatowych. Chociaż Kościół katolicki w Polsce pod względem socjologicznym jest Kościołem większościowym, to zasady prawne zostały tak skonstruowane, iż w sensie prawnym nie jest on Kościołem uprzywilejowanym.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Węgry

Węgry (ok. 70% wierzących) mają zagwarantowaną neutralność światopoglądową państwa, ale zasada rozdziału Kościoła i państwa nie wyklucza współpracy obu instytucji. Specyfiką węgierskich traktatów ze Stolicą Apostolską jest ich techniczny charakter, w unormowaniach brak jest jakichkolwiek pryncypialnych deklaracji. Konstytucja, która gwarantuje każdemu obywatelowi wolność myśli, sumienia i religii, zarówno jej wyboru jak i praktykowania indywidualnie oraz publicznie, zachowuje prawo każdego obywatela do niepodawania swojej przynależności religijnej. Kościoły mają prawo do oferowania nauki religii w szkołach publicznych, ale oceny z religii nie są odnotowywane na szkolnych świadectwach, a pensje katechetom wypłaca Kościół..

Ukraina

Reklama

Największym problemem, który nie sprzyja wolności religijnej na Ukrainie, jest rozstrzyganie przez czynniki państwowe konfliktowych sytuacji między nowymi formacjami kościelnymi, które starają się zaistnieć i zakorzenić w społeczeństwie. Trudno mówić o atmosferze wolności religijnej i wzajemnym poszanowaniu pomiędzy poszczególnymi wyznaniami chrześcijańskimi, skoro dominuje zasada: „Kto nie jest z nami, ten przeciwko nam”. Społeczeństwo ukraińskie nie pozbyło się jeszcze myślenia kategoriami totalitarnymi. Z tego powodu religia często staje się elementem manipulacji politycznych. Ponadto bardzo słabo jest rozwinięta w narodzie ukraińskim religijność indywidualna oraz znajomość zasad wiary, co zwykle jest sprzęgnięte z wartościami demokratycznymi. Jednak daje się zauważyć coraz większe zainteresowanie religią. W 1991 r. ustanowiono bardzo ważne prawo o wolności sumienia oraz organizacjach religijnych, które do dziś funkcjonuje, regulując stosunki religijne między Kościołem a państwem oraz jest gwarantem wolności religijnej.

Czechy

W Czechach tylko 32 % mieszkańców deklaruje przynależność do Kościołów. W 1990 r. odnowiono stosunki dyplomatyczne ze Stolicą Apostolską, ale w maju 2003 r. parlament nie zgodził się na ratyfikację Konkordatu. Od stycznia 2002 r. obowiązuje tzw. nowa ustawa o Kościołach. Republika Czeska gwarantuje Kościołowi katolickiemu możliwość swobodnego, niezależnego działania zgodnie z jego apostolskim posłannictwem, regulowania swoich spraw wewnętrznych oraz powoływania swoich duchownych. Zawarcie małżeństwa kościelnego niesie za sobą konsekwencje cywilno-prawne. Nie zostały jednak ostatecznie rozwiązane kwestie majątkowe.

Słowacja

Na Słowacji katolicy stanowią ok. 80% wierzących. Państwo gwarantuje równość obywateli. Stosunki państwo - Kościół reguluje konstytucja, dwie umowy zawarte ze Stolicą Apostolską oraz ustawy o wolności wyznawania wiary, o rejestracji Kościołów i związków wyznaniowych. W preambule słowackiej konstytucji znalazł się zapis o poszanowaniu dziedzictwa Świętych Cyryla i Metodego. Konstytucja gwarantuje wolność religijną w wymiarze indywidualnym i instytucjonalnym. Oznacza to poszanowanie autonomii Kościołów przez państwo, które nie ingeruje w ich wewnętrzne sprawy.

Białoruś

Prawo Republiki Białorusi o wolności sumienia i organizacjach religijnych wprawdzie gwarantuje prawa każdego do wolności sumienia i wyznania, równości wobec prawa niezależnie od wyznawanej religii oraz równości religii wobec prawa, jednak w praktyce uprzywilejowaną pozycję przyznaje Cerkwi prawosławnej. Ustanowiony przez prezydenta państwowy wydział ds. wyznań prowadzi nie tylko rejestr organizacji religijnych, ale przeprowadza kontrole podmiotów kościelnych. Urząd ten ma praktycznie nieograniczone kompetencje w sprawach Kościoła i decyduje m.in. o udzielaniu pozwoleń na pracę dla księży obcokrajowców.

Litwa

Litwa w 2000 r. zawarła trzy układy ze Stolicą Apostolską: o współpracy w obszarze edukacji i kultury, o prawnych aspektach wzajemnych relacji oraz o duszpasterstwie wojskowym. Dla obu stron traktatów ważna jest zasada wolności sumienia i wyznania, jak też moralny, kulturowy i historyczny wkład Kościoła katolickiego w życie narodu litewskiego. Katolicy stanowią tam największą wspólnotę wyznaniową spośród uznanych na Litwie Kościołów. Wszelkie relacje państwo - Kościół opierają się na zasadzie niezależności i autonomii oraz współdziałania w obszarze duchowym i materialnym, wg potrzeb jednostek i społeczności. Główne dziedziny tej współpracy to edukacja, kultura, rodzina, sprawy socjalne, ochrona moralności publicznej i godności człowieka.

Podziel się:

Oceń:

2003-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

"Fakty" TVN wyraziły nadzieję, że będzie się zabijać kilkadziesiąt razy więcej nienarodzonych dzieci

2024-11-16 22:03

Adobe Stock

"Tu nawet drobna zmiana, to dobra zmiana", "Wzrosty są obiecujące, to jest dobry sygnał", "W danych dotyczących aborcji coś drgnęło. To oznacza spokój i bezpieczeństwo", "Powinniśmy zrobić, żeby liczba aborcji była wyższa i to kilkudziesięciokrotnie", „Ta opieka jest po prostu potrzebna na dużo, dużo większą skalę” - takie zdania w odniesieniu do wzrostu liczby aborcji padły w "Faktach" TVN w materiale poświęconym wzrostowi liczby aborcji - alarmuje Fundacja Grupa Proelio.

Więcej ...

Policjanci z Częstochowy chronią lobby LGBT?

2024-11-17 21:40

Fundacja Życie i Rodzina

Komenda Miejska Policji w Częstochowie przoduje w liczbie spraw zakładanych proliferom za obronę życia i rodziny - informuje Fundacja Życie i Rodzina.

Więcej ...

Premier Armenii w Watykanie

2024-11-18 12:48
Papież Franciszek z premierem Armenii Nikolą Paszinianem

Vatican Media

Papież Franciszek z premierem Armenii Nikolą Paszinianem

Dziś rano Papież przyjął premiera Armenii Nikola Pasziniana. Audiencja trwała pół godziny. Paszinian podarował Ojcu Świętemu ręcznie zdobiony tom „Lamentacji” Grzegorza z Nareku.

Więcej ...
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najpopularniejsze

Związki homoseksualne czy aborcja – to treści, które...

Wiadomości

Związki homoseksualne czy aborcja – to treści, które...

Matka Boża ukazała się nawróconemu złodziejowi

Wiara

Matka Boża ukazała się nawróconemu złodziejowi

Jak wygląda moja modlitwa?

Wiara

Jak wygląda moja modlitwa?

Bł. Karolina Kózkówna - ta, która zginęła za...

Święci i błogosławieni

Bł. Karolina Kózkówna - ta, która zginęła za...

Portal wpolityce.pl: zablokowano 28 rachunków bankowych...

Wiadomości

Portal wpolityce.pl: zablokowano 28 rachunków bankowych...

Archidiecezja przemyska: Oświadczenie w sprawie ostatnich...

Kościół

Archidiecezja przemyska: Oświadczenie w sprawie ostatnich...

Bp Jacek Jezierski złożył rezygnację z urzędu

Kościół

Bp Jacek Jezierski złożył rezygnację z urzędu

Nie będzie dużej choinki w Watykanie na święta?...

W wolnej chwili

Nie będzie dużej choinki w Watykanie na święta?...

Panie, ucz mnie, bym mówił mądrze i był odpowiedzialny...

Wiara

Panie, ucz mnie, bym mówił mądrze i był odpowiedzialny...