Reklama

100. rocznica urodzin i 30. rocznica śmierci Kard. Bolesława Kominka - metropolity wrocławskiego (cz. 3)

Orędownik pojednania polsko-niemieckiego

Niedziela legnicka 21/2004

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Abp Bolesław Kominek od początku objęcia rządów w archidiecezji wrocławskiej starał się o należyty wygląd i wystrój kościołów. W 1958 r. wprowadził składki na cele odbudowy zniszczonych kościołów. Do 1972 r. odbudował ok. 280 kościołów katolickich i ewangelickich, przejętych dobrowolnie od protestantów. Erygował ponad 100 nowych parafii.
Kardynał Kominek zatroskany o rozwój intelektualny kapłanów i wiernych erygował 5 czerwca 1957 r. Katolicki Instytut Naukowy we Wrocławiu; pierwszym jego rektorem został ks. dr Paweł Latusek, dyrektor Wydziału Duszpasterskiego Kurii Wrocławskiej. Ten Instytut posiadał: Wydział Katechetyczny, Wyższej Kultury Religijnej i Społeczny. Niestety, władze komunistyczne w 1958 r. zabroniły dalszej działalności tej ważnej placówki; jego reliktem było dwuletnie Studium Katechetyczne (1957-1994). Staraniem kard. B. Kominka reaktywowano w 1957 r. Polskie Towarzystwo Teologiczne; jego głównym celem była formacja intelektualna pracowników naukowych Arcybiskupiego Seminarium Duchownego i urzędu Kurii Arcybiskupiej. Ważnym wydarzeniem w historii archidiecezji wrocławskiej po II wojnie światowej było przyznanie w 1964 r. Wyższemu Seminarium Duchownemu we Wrocławiu prawa nadawania stopni naukowych bakalaureatu i licencjatu. W 1968 r. Kongregacja do Spraw Seminariów Duchownych i Uniwersytetów Katolickich przeniosła na Arcybiskupie (Wyższe) Seminarium Duchowne prawa przedwojennego Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego. W 1974 r. Wrocławski Wydział Teologiczny otrzymał zaszczytną nazwę Wydziału Papieskiego (Pontificia Facultas Theologica). W celu zapewnienia rozwoju własnej kadry naukowej Ordynariusz Wrocławski skierował na studia zagraniczne ok. 40 kapłanów. Jego staraniem od 1971 r. Papieski Fakultet Teologiczny organizował corocznie Wrocławskie Dni Duszpasterskie, przeznaczone dla kapłanów i osób świeckich.
Kardynał Kominek, urodzony, wychowany i wykształcony w kręgu kultury polskiej i niemieckiej, był gorąco przywiązany do języka i kultury polskiej; cenił wysoko również język i kulturę niemiecką. Znał dobrze skomplikowaną sytuację Polaków na Dolnym Śląsku; poznał także niedolę zniemczonych Ślązaków i Niemców po 1945 r. Z tego względu był uważany przez Episkopat Polski za najlepszego znawcę stosunków polsko-niemieckich.
Jako uważny obserwator wydarzeń po drugiej wojnie światowej, dobrze poznał problemy przesiedleńców: wypędzenie, osobiste krzywdy, naruszenie prawa własności itp. Cierpienia Niemców śląskich porównywał z nieszczęściami ludności deportowanej ze wschodnich ziem Polski. Uznał decyzje aliantów w sprawie Niemców za nieodwracalne. Jako głęboko zaangażowany i przewidujący polityk, uznał za rzecz konieczną troskę o pojednanie narodu polskiego i niemieckiego. Chętnie przyjmował u siebie dziennikarzy, biskupów i polityków niemieckich, jak np. biskupa protestanckiego Martina Niemöllerera, nadburmistrza Berlina - Albertza. Najważniejszym jego celem w czasie służby Kościołowi wrocławskiemu była troska o stabilizację życia religijnego na Ziemiach Zachodnich, której widocznym znakiem byłaby kanoniczna nominacja pełnoprawnych biskupów rezydencjalnych na ziemiach zachodnich i północnych Polski. Dla osiągnięcia tego celu udzielał on licznych wywiadów prasie niemieckiej i zachodnioeuropejskiej, publikował artykuły w kraju i poza jego granicami. Znaczące miejsca zajęły jego artykuły na temat życia religijnego na Ziemiach Odzyskanych w „Tygodniku Powszechnym”. Nawiązał korespondencję z ówczesnym kanclerzem Republiki Federalnej Niemiec - Willy Brandtem.
Na tej linii należy też umieścić list biskupów polskich do biskupów niemieckich z 1965 r., którego kard. Kominek był głównym autorem. List stanowił odważny krok w dziele pojednania polsko-niemieckiego. Korespondował z listami polskiego Episkopatu do 56 Episkopatów, wystosowanych na zakończenie Soboru Watykańskiego II. W listach tych biskupi polscy prosili swych braci w biskupstwie z różnych krajów o wzięcie udziału w uroczystościach milenijnych w 1966 r. List do biskupów niemieckich poruszył wydarzenia z odległej przeszłości polsko-niemieckiej oraz problemy związane z decyzjami aliantów zwycięskich mocarstw w życiowych sprawach narodu polskiego po 1945 roku. List ten wywołał ogromną nagonkę czynników partyjno-państwowych na polskich biskupów. Prasa rządowa nie opublikowała jednak jego treści; łatwo jej było rzucać pod adresem polskich biskupów oskarżenia o zdradę narodową. Najwięcej zastrzeżeń reżymowych publicystów w stosunku do polskich hierarchów wzbudziły słowa listu biskupów polskich do biskupów niemieckich o wzajemnym przebaczeniu win na przestrzeni historii. Reżimowi propagandyści zarzucali polskim biskupom zdradę, niekompetencję w sprawach polsko-niemieckich itd. Jako rodzaj zemsty za wysłanie tego listu rząd nie pozwolił na urządzanie wielkich uroczystości Millennium Chrztu Polski w 1966 r. Nie zgodził się też na przyjazd papieża Pawła VI do Częstochowy. W odpowiedzi na zarzuty prasy biskupi polscy starali się w kazaniach wyjaśniać prawdziwy sens tego listu.
Obecnie po wielu latach nie sposób przecenić znaczenia orędzia biskupów polskich z 18 listopada 1965 r. Przyczyniło się ono znacząco do stabilizacji życia religijnego na ziemiach zachodnich i północnych Polski. Zapoczątkowało stopniowo kanoniczną stabilizację. Jej zewnętrznym wyrazem była nominacja abp. Kominka na administratora apostolskiego we Wrocławiu (1967 r.). Orędzie umożliwiło zawarcie polsko-niemieckiego traktatu 7 grudnia 1970 r. Po jego ratyfikacji papież Paweł VI wydał 28 czerwca 1972 r. bullę Episcoporum Poloniae coetus, która zawierała kanoniczne uregulowanie organizacji kościelnej na ziemiach przyłączonych do Polski w 1945 r. Abp Kominek, niezmordowany orędownik pojednania polsko-niemieckiego, został przez Stolicę Apostolską mianowany metropolitą wrocławskim, a w 1973 r. kardynałem. Normalizacja kanoniczna była przede wszystkim jego dziełem, dlatego też został on uznany za zdolnego męża stanu i wybitnego dyplomatę w polskim Episkopacie. Jego orędzie zapoczątkowało proces pojednania polsko-niemieckiego i stało się ważnym czynnikiem budowania na poziomie duchowym zjednoczonej Europy.
Kard. B. Kominek odznaczał się w życiu głęboką pobożnością i pokorą; był wielkim czcicielem Matki Bożej i świętych. Nieprzerwanie dawał dowody prawdziwego patriotyzmu polskiego i umiłowania śląskiej kultury.
Przeszedł do historii jako wybitny myśliciel katolicki, uczony i działacz polityczny w najlepszym znaczeniu tego słowa. Wysoko cenił pisarzy i naukowców. Należy tu jeszcze nadmienić, iż w 1969 r. powołał Wydawnictwo Diecezjalne. W 1958 r. zainicjował „Tygodnie Kultury Katolickiej” i utworzył Klub Inteligencji Katolickiej. Był inicjatorem imponujących uroczystości kościelnych 20- i 25-lecia polskiej Archidiecezji Wrocławskiej z udziałem prymasa Wyszyńskiego, wielu biskupów polskich i zagranicznych. Jego homilie rocznicowe zdobyły sobie szeroki rozgłos w kraju i za granicą. Dzięki usilnym staraniom uzyskał zezwolenie władz państwowych na budowę Domu Księży Emerytów im. Jana XXIII. Władze państwowe zamierzały przyznać mu z okazji 70-lecia urodzin wysokie odznaczenie, ale kard. Kominek wybronił się od jego przyjęcia. Zmarł 10 marca 1974 r., pozostawiwszy po sobie powszechny żal. W uroczystościach pogrzebowych, którym przewodniczył Prymas Polski Stefan Wyszyński, wziął udział kardynał Karol Wojtyła, metropolita krakowski (obecny papież Jan Paweł II) oraz biskupi zagraniczni na czele z metropolitą monachijskim - kard. Juliuszem Döpfnerem - jego wiernym przyjacielem. Z żalem żegnali go księża diecezjalni i zakonni, siostry zakonne i licznie zebrani wierni z miasta Wrocławia i ze wszystkich regionów Dolnego Śląska. Został pochowany w podziemiach katedry wrocławskiej.
KONIEC

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2004-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

III Kongres Grup Modlitwy św. Ojca Pio

2025-10-27 23:42
III Kongres Grup O. Pio

Archiwum Parafii w Jaśle

III Kongres Grup O. Pio

W dniu 18 października 2025 r. przy Kolegiacie Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej w Jaśle odbył się III Kongres Grup Modlitwy Ojca Pio Diecezji Rzeszowskiej połączony z 20-leciem istnienia Grupy przy tej parafii.

Więcej ...

Zaprezentowano ŚDM 2027. Seul stanie się miastem misji

2025-10-28 12:53

Vatican Media

Na Katolickim Uniwersytecie Korei oficjalnie zaprezentowano Światowe Dni Młodzieży w Seulu. Odbędą się one od 29 lipca do 8 sierpnia 2027 r. Seul będzie czymś więcej niż miastem gospodarzem, stanie się miastem nadziei, solidarności i misji, w którym radość Ewangelii będzie głoszona całemu światu – powiedział bp Paul Kyung-sang Lee, koordynator ŚDM 2027.

Więcej ...

Kazachstan: proces beatyfikacyjny tercjarki franciszkańskiej Gertrudy Detzel

2025-10-28 19:32

Adobe Stock

Delegacja z Kazachstanu przywiozła do Watykanu dwie zapieczętowane skrzynie zawierające ponad 13.6 kg. dokumentów, świadectw i opisów cudów dotyczących procesu służebnicy Bożej Gertrudy Detzel (1903-1971) - świeckiej kobiety, która przez dziesięciolecia prześladowań sowieckich podtrzymywała życie katolickiej wiary. Materiały przekazane Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych oznaczają rozpoczęcie watykańskiego etapu procesu beatyfikacyjnego pierwszej świeckiej kobiety z Azji Środkowej.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Nowenna za dusze czyśćcowe

Wiara

Nowenna za dusze czyśćcowe

Święci Apostołowie Szymon i Juda Tadeusz

Wiara

Święci Apostołowie Szymon i Juda Tadeusz

Dlaczego Bóg wybiera do różnych rzeczy tych, a nie innych

Wiara

Dlaczego Bóg wybiera do różnych rzeczy tych, a nie innych

Różaniec z bł. Karoliną Kózkówną

Kościół

Różaniec z bł. Karoliną Kózkówną

Sąd podał datę procesu ks. Olszewskiego i urzędniczek...

Wiadomości

Sąd podał datę procesu ks. Olszewskiego i urzędniczek...

W diecezji kieleckiej dwóch kapłanów odeszło tego...

Kościół

W diecezji kieleckiej dwóch kapłanów odeszło tego...

Ks. Olszewski nie jest w stanie pokazywać się publicznie....

Kościół

Ks. Olszewski nie jest w stanie pokazywać się publicznie....

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Wiara

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Leon XIV rezygnuje z wypowiedzi spontanicznych

Leon XIV

Leon XIV rezygnuje z wypowiedzi spontanicznych