Grudzień to okres wielkich zakupów. Robimy prezenty nie tylko bliskim, często inwestujemy również w dom. Państwo K. postanowili kupić tzw. kino domowe. Znaleźli odpowiednią ofertę w internecie i dopełnili wszelkich formalności związanych z zakupem. Zanim dostarczono im zamówiony sprzęt, okazało się, że ich znajomy chce właśnie domowe kino sprzedać i to po wyjątkowo atrakcyjnej cenie. Państwo K. postanowili odstąpić od umowy i skorzystać z propozycji znajomego. Poinformowali zatem sklep internetowy, że rozmyślili się i korzystając z ustawowego terminu, odstępują od umowy. Sprzedawca „zgodził się”, ale oświadczył, że pobierze opłatę w wysokości 200 zł jako odstępne za rezygnację. Państwo K. przystali na takie załatwienie sprawy i popełnili błąd, bo sprzedawca nie miał prawa pobrać odstępnego.
Nie ulega wątpliwości, że w opisanym zdarzeniu mamy do czynienia z umową na odległość. Przepisy dotyczące tego rodzaju umów znajdziemy w ustawie z 2 marca 2000 r. - o ochronie niektórych praw konsumenckich (DzU nr 22, poz. 271). Coraz częściej robimy zakupy, nie mając bezpośredniego (fizycznego) kontaktu ze sprzedawcą, bo korzystamy z katalogu, poczty elektronicznej czy audiotele, telefonu, formularza zamówienia. Kupując w ten właśnie sposób, zawieramy umowę na odległość. Tak zawieramy również umowy dotyczące usług finansowych: czynności bankowe, umowy kredytu konsumenckiego, czynności ubezpieczeniowe i umowy uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych (otwartym, zamkniętym czy mieszanym). Konsument, otrzymując propozycję zawarcia umowy na odległość, powinien otrzymać następujące informacje:
- imię, nazwisko i adres przedsiębiorcy,
- organ, który zarejestrował działalność gospodarczą przedsiębiorcy, i numer, pod którym został zarejestrowany,
- informacje o przedmiocie świadczenia (co oferuje),
- cenę i w jaki sposób powinna nastąpić zapłata,
- koszty ogólne, termin i sposób dostawy,
- możliwość odstąpienia od umowy (wraz ze wskazaniem wyjątków) w terminie 10 dni,
- minimalny okres, na jaki może być zawarta umowa, jeśli sprawa dotyczy świadczenia ciągłego lub okresowego,
- termin, w jakim oferta (a zatem cena) ma charakter wiążący,
- miejsce i sposób składania reklamacji.
Dodatkowo te wszystkie informacje przedsiębiorca musi potwierdzić, gdy spełnia świadczenie (to ostateczny termin). Jeśli takiego potwierdzenia konsument nie otrzyma w terminie, może odstąpić od umowy w ciągu 3 miesięcy.
Konsument ma zatem prawo odstąpić od umowy na odległość i to bez podawania przyczyn w terminie 10 dni. W przypadku usług finansowych ma 14 dni, natomiast w umowach dotyczących czynności ubezpieczeniowych ma 30 dni. Termin ten jest liczony od dnia wydania rzeczy lub jeżeli umowa dotyczy świadczenia usługi - od dnia jej zawarcia. Istotną sprawą jest forma zgłoszenia rezygnacji - konieczna jest forma pisemnego oświadczenia. Odstąpienie od umowy powoduje, iż uważa się ją za niezawartą, a konsument zostaje zwolniony z zobowiązań. Strony muszą zwrócić to, co sobie świadczyły (zwrot towaru i pieniędzy). W razie odstąpienia od umowy niedopuszczalne jest żądanie odstępnego, czyli prawa do odstąpienia od umowy za zapłatę określonej kwoty.
W niektórych przypadkach prawo nie przewiduje możliwości odstąpienia od umowy zawartej na odległość - dotyczy to ubezpieczenia podróży, bagażu na okres krótszy niż 30 dni, umów zbywalnych papierów wartościowych i innych umów dotyczących instrumentów rynku pieniężnego. Może również dotyczyć (jeśli strony nie umówią się inaczej) umów dotyczących dostarczania prasy, usług w zakresie gier losowych i zakładów wzajemnych i świadczeń, za które cena zależy wyłącznie od ruchu cen na rynku finansowym.
8 października 2005 r. weszły w życie przepisy jeszcze bardziej chroniące klienta, który zamawia na odległość usługę finansową - należy go powiadomić o sądzie, który będzie właściwy do rozpatrzenia sprawy w razie sporu, i o skutkach wypowiedzenia przez niego umowy. Obowiązki te dotyczą tylko umowy głównej (podstawowej), nie dotyczą zaś czynności wykonywanych w ramach zawartej wcześniej umowy. Od 8 października przedsiębiorca, który świadczy usługi finansowe na odległość, nie ma już obowiązku wypłaty odsetek ustawowych od dokonanych przez konsumenta przedpłat, gdy ten odstępuje od umowy.
Gdy operator TV zmieni program
Jeśli operator TV wprowadza zmiany programowe, które polegają na usunięciu niektórych programów czy zastąpieniu ich innymi, abonent musi mieć zagwarantowaną możliwość odstąpienia od umowy - tak orzekł Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, rozpatrując sprawę operatora Canal + Cyfrowy. Przyczyny zmiany nie są istotne, liczy się fakt, bowiem abonent decyduje się na dany pakiet programów właśnie ze względu na jego zawartość (sygnatura akt XVII Amc 83/05).
(E)
Pomóż w rozwoju naszego portalu