Wierni Jego nauczaniu

Jak podkreśla dyrektor Festiwalu „Gaude Mater” Małgorzata Nowak, nauczanie Ojca Świętego stało się inspiracją Festiwalu, który od początku swego istnienia jest wierny dwóm nurtom - ekumenicznej prezentacji muzyki różnych kultur i religii oraz szerokiej promocji polskiej muzyki sakralnej. Prezydent Częstochowy - dr Tadeusz Wrona w zaproszeniu skierowanym do słuchaczy i uczestników Festiwalu napisał m.in.: „Źródła częstochowskich spotkań muzyki sakralnej różnych religii i narodów odnaleźć można w atmosferze radości i nadziei, towarzyszącej VI Światowemu Dniu Młodzieży 15 sierpnia 1991 r. (...). Program XV Festiwalu przygotowywany był od wielu miesięcy. Nikt nie przypuszczał, że (...) stanie się hołdem pamięci... Pamięci Tego, który miał odwagę poszukiwać Sacrum i odkrywać Boga w różnych kulturach; pamięci Tego, który uznał dialog między kulturami za «imperatyw chrześcijańskiego sumienia oświeconego wiarą i kierowanego miłością» (...)”.
Sześć bogatych dni festiwalowych bezdyskusyjnie było wspólnym odkrywaniem Boga w różnych kulturach i przyczynkiem do dialogu między nimi, specjalnie bowiem na ten jubileuszowy Festiwal zaproszono przedstawicieli trzech największych religii monoteistycznych świata. Dzieła klasyków, polska muzyka sakralna, w tym współczesna i po raz pierwszy prezentowana publiczności, a także chorał gregoriański - przeplatały się w tym roku z jazzem, tradycyjnie już prezentowaną na Festiwalu muzyką cerkiewną oraz z muzyką synagogalną i islamską. Można zaryzykować stwierdzenie, że kwintesencją założeń Festiwalu był jeden z jego koncertów Bóg ojców naszych, podczas którego w jednym miejscu i o jednym czasie można było usłyszeć muzykę chrześcijan, żydów i muzułmanów. Podczas jednego wieczoru zaprezentowały się: Schola Gregoriańska Wyższego Seminarium Duchownego Zakonu Paulinów, Polski Chór Kameralny „Schola Cantorum Gedanensis”, Chór Kameralny „Kreszczatik” z Ukrainy, kantor Benzion Miller z USA i Zespół „Fils de Gnaoua” z Maroka. Zdawać by się mogło - przedsięwzięcie ryzykowne, jednak gdzie Bóg na pierwszym miejscu, tam wszystko na swoim miejscu.

Rozpoczęty w imię Boże

Tegoroczny Festiwal rozpoczął się nieco inaczej niż zwykle: zamiast koncertu była Eucharystia, ponieważ pierwszy dzień Festiwalu przypadł w niedzielę. Uroczysta Msza św. zgromadziła w Bazylice Jasnogórskiej organizatorów, uczestników oraz melomanów. W koncelebrze pod przewodnictwem bp. Jana Wątroby z Częstochowy wzięli udział m.in.: o. prof. dr hab. Józef Ścibor z KUL-u, ks. prof. dr hab. Andrzej Zając z PAT-u w Krakowie, ks. Piotr Mizera z Wyższego Seminarium Duchownego w Częstochowie, ks. inf. Ireneusz Skubiś - redaktor naczelny Niedzieli, jednego z patronów medialnych Festiwalu, oraz ojcowie paulini, m.in. o. Sebastian Matecki i o. Nikodem Kilnar - przewodniczący Stowarzyszenia „Kapela Jasnogórska”.
Podczas Mszy św. miało miejsce prawykonanie Missa Claromontana Mariana Sawy (1937-2005) - utworu napisanego w styczniu br. specjalnie na zamówienie Festiwalu z myślą o jego inauguracji liturgicznej. Przepiękna, zawierająca cytaty z VIII mszy gregoriańskiej De Angelis kompozycja zabrzmiała w wykonaniu Michała Sławeckiego (organy), Leszka Lorenta (kotły) oraz Chóru Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Chóru Muzykologii UKSW i Zespołu Wokalnego Specjalności Muzyka Kościelna Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie pod dyr. ks. prof. Kazimierza Szymonika. Niestety, mistrzowskiego prawykonania swego utworu nie doczekał Kompozytor, który po długiej i ciężkiej chorobie zmarł 27 kwietnia br. Jego postać niezwykle ciepło wspomniał w okolicznościowej homilii bp Jan Wątroba. „Parafrazując słowa obecnego Ojca Świętego, wolno nam pewnie powiedzieć, że dzisiaj Pan Marian słucha prawykonania tej uroczystej mszy w domu Ojca, z wysokich niebios spogląda na nas (...) i razem z Ojcem Świętym przeżywa tę inaugurację i to prawykonanie (...). Ja mam dodatkowy, bardzo osobisty powód, by Ci podziękować. 5 lat temu, na dzień mojej biskupiej konsekracji skomponowałeś muzykę do słów: «Oto idę, aby spełnić wolę Twoją» - słów, które obrałem jako biskupie zawołanie. Przepiękną antyfonę wykonali w katedrze w Częstochowie alumni Wyższego Seminarium Duchownego. Dziękuję Ci za tę kompozycję” - ze wzruszeniem mówił Ksiądz Biskup.

Muzyka sakralna wciąż młoda

Kiedy odchodzą kompozytorzy, pozostają ich dzieła. Te stają się inspiracją i natchnieniem dla nowych pokoleń, które zmierzają śladami swych mistrzów. Dowodem na tę prawdę jest towarzyszący Festiwalowi od lat 10 Konkurs Młodych Kompozytorów „Musica Sacra”, który ze względu na rosnące nim zainteresowanie od tego roku stał się konkursem międzynarodowym. Spośród 48 prac nadesłanych z wielu krajów, międzynarodowe jury nagrodziło cztery. I nagrodę otrzymał Bartosz Kowalski-Banasewicz (Polska) za Crucifixus... et resurrexit, laureatem II nagrody został Nicholas Paul Vines (Australia) za Ave Generosa, III miejsce zajął Ulrich Alexander Kreppein (Niemcy) za Agnus Dei, a IV - Olga Hans (Polska) za Litanię. Ulrich Alexander Kreppein został jednocześnie laureatem Nagrody Specjalnej Polskiego Wydawnictwa Muzycznego SA dla najmłodszego laureata Konkursu. Wszyscy nagrodzeni kompozytorzy mogli wysłuchać prawykonań swoich kompozycji podczas koncertu Muzyka pięciu kontynentów.
Tegoroczny Festiwal Muzyki Sakralnej „Gaude Mater” tradycyjnie już był niezwykle bogaty w treści i niósł ze sobą niezwykłe przesłanie. Kolejna edycja Festiwalu za rok, ale pragnęlibyśmy, aby zainspirowane nim próby odkrywania Boga i dialogu między kulturami były podejmowane każdego z 365 dni.