"W Gnieźnie szukamy duchowych korzeni Europy. Jestem przekonany, że nowa, dobra Europa może powstać tylko dzięki wartościom chrześcijańskim - mówił premier Polski Jerzy Buzek, w czasie spotkania premierów krajów Europy Środkowej i kanclerza Niemiec, którzy przyjechali 28 kwietnia do pierwszej stolicy Polski w związku z obchodami 1000. rocznicy Zjazdu Gnieźnieńskiego. Specjalnymi gośćmi uroczystości byli szefowie rządów krajów należących do Grupy Wyszehradzkiej - organizacji powołanej przez kraje Europy Środkowej dla przyspieszenia ich integracji ze wspólnotą europejską: Węgier - Viktor Orban, Czech - Milosz Zeman, Słowacji - Mikulasz Dzurinda, Polski - Jerzy Buzek. Dołączył do nich kanclerz Niemiec - Gerhard Schroader.
Po trwającym godzinę spotkaniu w ratuszu gnieźnieńskim, gdzie rozmawiano o integracji europejskiej, Premierzy i Kanclerz podpisali wspólną Deklarację Gnieźnieńską, w której mowa jest o współdziałaniu w urzeczywistnianiu aspiracji narodów i społeczeństw do życia w zjednoczonej Europie, angażowaniu się w budowanie wspólnej Europy różnych kultur, narodów i tradycji, poszanowaniu godności człowieka, przeciwstawianiu się nacjonalizmom, ksenofobii, rasizmowi i totalitaryzmowi. Metropolita gnieźnieński - abp Henryk Muszyński skomentował Deklarację słowami, iż tylko odwołując się do chrześcijańskich korzeni Europy, jesteśmy w stanie kształtować przyszłość kontynentu.
Premierzy wzięli udział w międzynarodowej konferencji Solidarność narodów. Europa w nadchodzącym stuleciu, w czasie której premier Buzek przypomniał spotkanie polskich polityków z Janem Pawłem II w 1997 r., gdy Ojciec Święty mocno podkreślał związek śmierci św. Wojciecha z wydarzeniami, które wprowadziły nasz kraj do grona krajów europejskich.
Premierzy dużo czasu spędzili w katedrze gnieźnieńskiej, gdzie m.in. spotkali się z przedstawicielami Episkopatu Polski, z Księdzem Prymasem na czele. Premier Buzek był wdzięczny gospodarzowi miejsca, abp. Henrykowi Muszyńskiemu, za to, że "przybliżył premierom Czech, Słowacji i Węgier oraz kanclerzowi Niemiec historię, a przede wszystkim wartości duchowe, które możemy odnaleźć w Gnieźnie".
Symbolicznym gestem było sadzenie przez polityków drzewek dębu w miejscu nazywanym Dolina Pojednania, na tyłach słynnej katedry gnieźnieńskiej.
Przypomnijmy, że spotkanie szefów rządów było już drugim w tym roku Szczytem milenijnym - w marcu do Gniezna zjechali prezydenci pięciu państw Europy Środkowej.
Obok spotkania szefów rządów innym ważnym wydarzeniem było pierwsze od XIX w. wyjazdowe posiedzenie polskiego Sejmu, zwołane w Gnieźnie z okazji milenium Zjazdu Gnieźnieńskiego. W uroczystym 77. posiedzeniu uczestniczyli przedstawiciele Konferencji Episkopatu Polski wraz z jej przewodniczącym - kard. Józefem Glempem. Obecny był także nuncjusz apostolski - abp Józef Kowalczyk oraz prezes Polskiej Rady Ekumenicznej - bp Jan Szarek z Kościoła ewangelicko-augsburskiego.
Obrady rozpoczął marszałek Sejmu Maciej Płażyński. "Zjazd Gnieźnieński można uważać za polityczne dopełnienie chrztu Polski - powiedział. - Był on potwierdzeniem pełnoprawnej przynależności państwa do chrześcijańskiej Europy. Jest zatem wolą Sejmu, aby przez nadanie szczególnej rangi tej uroczystości wskazać na symboliczne znaczenie wydarzenia sprzed tysiąca lat i na to, jak łączy się ono z naszą współczesnością". Następnie głos zabrał Prymas Polski: "Pod koniec tamtego tysiąclecia w wymiarze religijnym zdziwienie wzbudził Słowianin Wojciech, bo z nim ´szło nowe´, wybiegające poza starą Europę. Pod koniec tego tysiąclecia na Wzgórzu Lecha w Gnieźnie raz i drugi stanął Słowianin z rodu Polan, Jan Paweł II, i mówił do Europy i do świata. Mówił, że dalej idzie ´nowe´ - ciągle odradzająca moc Ewangelii". Milenium Zjazdu Gnieźnieńskiego i proklamowania pierwszej w Polsce metropolii kościelnej Sejm uczcił przez przyjęcie specjalnej uchwały. W tekście uchwały czytamy m.in.:
"Wytyczona u grobu św. Wojciecha droga, prowadząca Polskę do wspólnoty politycznej i kulturowej z chrześcijańską Europą, znajduje dziś naturalną kontynuację w naszych dążeniach do zajęcia należnego nam miejsca w rodzinie państw europejskich, na równych z innymi narodami prawach. Realizacja tego celu służy bezpieczeństwu i rozwojowi tak Polski, jak i całej Europy. (...) Zgodnie ze słowami Papieża Jana Pawła II, za fundament jednoczącej się Europy uznajemy kształtujące ją na przestrzeni dziejów duchowe wartości, wzbogacone różnorodnością kultur i tradycji poszczególnych narodów. Uczestnictwo Polski w zjednoczonej Europie nie może oznaczać rezygnacji Polaków z własnej tożsamości, niepodległości, tradycji i wyznawanych wartości. Są one naszym wkładem do wspólnoty państw, który może ją wzbogacić. (...) Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uznaje pamięć o Zjeździe Gnieźnieńskim i ustanowieniu Metropolii Gnieźnieńskiej za szczególne narodowe zobowiązanie do moralnego i intelektualnego sprostania wielkim wyzwaniom, przed jakimi stoi Polska u progu nowego wieku i nowego tysiąclecia".
Uchwała została przyjęta przez posłów przez aklamację, czyli jednogłośnie. Abp Henryk Muszyński, metropolita gnieźnieński, podkreślił, że Gniezno jest jedynym w Polsce miejscem, gdzie tak silnie splatają się losy Polski i Kościoła. Zaznaczył doniosłość wydarzeń w roku 1000 i wydarzeń w obecnym roku 2000, które świadczą o prawdziwej suwerenności i tożsamości Polski. Jego zdaniem, jest to symbol, że Polska jest krajem, który na nowo odnajduje swoje miejsce w rodzinie krajów europejskich.

Oprac. na podstawie KAI